Starzenie się w ogólnym rozumieniu oznacza zmiany zachodzące w ludzkim organizmie na przestrzeni całego cyklu życia. W świetle uwarunkowań społeczno-ekonomicznych starzenie się jest procesem związanym ze zmianą ról społecznych – „na cykl osiągania dojrzałości biologicznej nakłada się cykl zdolności produkcyjnej, który jest związany z miejscem w społecznym podziale pracy”. Zatem na kompleksową politykę senioralną powinny składać się takie obszary, jak polityka rynku pracy, koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego, pomoc socjalna, opieka długoterminowa, opieka zdrowotna, polityka edukacyjna, mieszkaniowa, transportowa, poradnictwo prawne i inne. Zestawienia statystyczne, badania ilościowe i jakościowe umożliwiają formułowanie prognoz. Prognozowanie z kolei, zarówno na gruncie demograficznym, jak i ekonomicznym, pozwala na opracowanie programu reform z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym. Publikacja stanowi ważny głos w debacie publicznej nad społecznymi, politycznymi, ekonomicznymi i kulturowymi konsekwencjami starzenia się populacji. Autorka dokonuje przeglądu współczesnych rozwiązań polityki społecznej wobec starzenia się ludności z perspektywy międzynarodowej, koncentrując się na doświadczeniach Stanów Zjednoczonych i Szwecji. Przedstawia wiele systemowych rozwiązań z zakresu polityki społecznej, zaczerpniętych z krajów o bogatej tradycji polityki na rzecz seniorów. Opisuje przykłady dobrych praktyk oraz formułuje rekomendacje dla Polski.

Przekazujemy w ręce Czytelników pierwszą w Polsce książkę wyjaśniającą procesy i mechanizmy rewitalizacji wdrażanej w sposób zintegrowany i zorientowany na problemy oraz zjawiska społeczne, z którymi mierzą się współczesne miasta. Książka ta stanowi równocześnie odpowiedź na nowe regulacje prawne, zmieniające sposób planowania i wdrażania rewitalizacji w polskich gminach.

Redakcja naukowa Paweł Poławski, Dariusz Zalewski

Stosownie do znanego w socjologii podziału na funkcje jawne i ukryte możemy stwierdzić, że jawnym celem niniejszej publikacji jest uhonorowanie siedemdziesiątej rocznicy urodzin i bogatego dorobku naukowego Profesora Kazimierza W. Frieskego, celem zaś ukrytym, nie mniej ważnym, wykorzystanie okazji do interdyscyplinarnego dyskursu wokół bieżących problemów życia zbiorowego z uwzględnieniem różnych metod i punktów widzenia składających się na wieloparadygmatyczność ujęcia rzeczywistości społecznej. Biorąc pod uwagę, że ostatnią pasją badawczą Jubilata jest „socjologia demaskatorska” (rozumiana nie jako wyodrębniony obszar badawczy, ale jako oparte na nonkonformizmie naukowym podejście do obowiązujących, uznawanych za oczywiste sposobów objaśniania rzeczywistości społecznej), wyrażamy nadzieję, że zebrane teksty będą inspirować do pokazywania realiów społecznych z różnych punktów widzenia, niekoniecznie zgodnych z obowiązującymi i modnymi paradygmatami ich opisu.

Publikacja przybliża aktualne wyzwania i perspektywy dla polityki ekonomicznej, zarówno w wymiarze krajowym, jak i międzynarodowym. Związane są z one otwartą i wolnorynkową gospodarką, z pozytywnymi i negatywnymi konsekwencjami globalizacji i liberalizacji stosunków ekonomicznych. Z jednej strony, wiąże się to z dynamicznym rozwojem innowacji, nowoczesnych technologii, budową gospodarki opartej na wiedzy, zmianami strategii funkcjonowania podmiotów gospodarczych dla uzyskania wyraźnej przewagi konkurencyjnej na światowych rynkach. Z drugiej natomiast, to relatywnie dużo większa łatwość w przenoszeniu zagrożeń o charakterze społeczno-gospodarczym pomiędzy gospodarkami, regionami i państwami, wynikającymi z nierównomiernym ich rozwojem, dysproporcją poziomu zamożności społeczeństw, ich struktury demograficznej oraz wyczerpywaniem się podstawowych zasobów naturalnych określających ich podstawy egzystencji.

Monografia zawiera rozważania poświęcone podstawowym pojęciom polityki rodzinnej państwa oraz samym rodzinom (gospodarstwom domowym określonego typu), a także omówienie wyników badań ich dotyczących. Cele i zadania tej polityki potraktowano jak decyzje państwa zmierzające do poprawy jakości funkcjonowania rodzin, uwarunkowane ograniczonymi zasobami finansowymi oraz czynnikami demograficznymi, społecznymi i politycznymi. Jednocześnie uwzględniono zachowania rodzin decydujących o tym, czy i w jakim zakresie wykorzystać świadczenia lub usługi oferowane w ramach polityki rodzinnej, biorąc pod uwagę nie tylko własne potrzeby i możliwości, ale i ograniczenia w dostępie do nich. Analizy tych zagadnień dokonano m.in. przez badanie kierunków rozwoju polityki rodzinnej oraz ich implikacji, wysokości i tendencji w wydatkach państwa na określone cele, efektywności i skuteczności omawianej polityki oraz jej wpływu na jakość życia rodzin

Polityka jest dzisiaj terminem wszechobecnym. W publikacji Polityka – edukacja – płeć kulturowa. Z perspektywy antropogiki społecznej autorka, reprezentantka pedagogiki (antropogiki) społecznej, analizuje różne ujęcia polityki, skupia się na polityce społecznej i edukacyjnej, poszukując miejsca dla polityki płci. Dokonuje krytycznego wglądu w politykę edukacyjną w Polsce po transformacji ustrojowej 1989 roku. Edukacja jest tu z jednej strony ujmowana szeroko, także poza szkołą, w przestrzeni publicznej, skąd płyną przekazy o wymiarze wychowawczym. Z drugiej strony, rozważania ukierunkowane są na wybrane, newralgiczne dla rozwoju dziewcząt i kobiet aspekty polityki płci i edukacji, przede wszystkim edukację seksualną, prawa reprodukcyjne. Zakończenie pisania pracy zbiegło się z wybuchem Rewolucji Kobiet (jesień 2020) upominających się o demokrację i swoje obywatelskie prawa. Publikacja może pomóc w zrozumieniu, dlaczego do tego doszło.

„Studia Politicae Uniwersitatis Silesiensis” od prezentowanego tomu 18 są oficjalnie czasopismem o charakterze półrocznika. Jednak, jak zawsze, teksty – będące efektem badawczych prac politologów z katowickiego ośrodka naukowego i przedstawicieli innych krajowych jednostek naukowo-badawczych stanowią zawartość periodyku firmowanego przez Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego – pomieszczono w działach tematycznych. Tym razem są to: „Myśl polityczna”, „Systemy polityczne”, „Polityki publiczne”, „Stosunki międzynarodowe”, „Komunikowanie społeczne”, „Recenzje i omówienia”.

W pierwszym z działów znalazły się dwa teksty: Lucjana Wrońskiego Pamięć o początkach ustanowienia ładu politycznego a jego prawomocność oraz Małgorzaty Zarębskiej Nowożytność i chaos współczesności. Koncepcja "nowej nauki polityki" w ujęciu Erica Voegelina.

W dziale drugim pomieszczono cztery teksty: Sebastiana KubasaLegitymizacja i alternacja władzy na Węgrzech, Roberta RajczykaPrawno-instytucjonalny wymiar podmiotowości politycznej mniejszości etnicznych w Republice Kosowa, Bartłomieja H. ToszkaAnglicanorum Coetibus jako instrument restytucji wpływów Kościoła katolickiego w Anglii i Walii oraz Dominika SzczepańskiegoThe course of competition and political consequences of the municipal elections in Rzeszów in 2014.

Dział „Polityki publiczne” zawiera tylko jeden artykuł Natalii Stępień-Lampy Główne zmiany w oświacie w pierwszym roku rządów Prawa i Sprawiedliwości.

W kolejnym dziale – o stosunkach międzynarodowych – znajdujemy opracowania Anny Czyż Państwa Grupy Wyszehradzkiej wobec kryzysu migracyjnego i Mirona Lakomego Cyber-jihad comme une menace pour la sécurité des États. Swoje teksty publikują też Marian Mencel Japonia w polityce bezpieczeństwa ChRL oraz Tomasz Okraska Spór terytorialny o Archipelag Spratly na Morzu Południowochińskim – wybrane aspekty.

Aspekty komunikowania społecznego w kolejnym dziale przybliżają Katarzyna Brzoza Mężczyzna w wirtualnym świecie. Polskie portale internetowe dla mężczyzn i Monika Kornacka-Grzonka Lokalne portale internetowe – przyszłość komunikowania medialnego na poziomie lokalnym.

Tom zamyka recenzja książki Andrzeja KubkiModele demokracji w Skandynawii, dokonana przez Roberta Radka.

Kampanie polityczne są nieodzowną częścią życia społecznego współczesnego świata. Wpływają na wybory obywateli, a co za tym idzie - przyszły kształt państw. W swojej dynamice wykorzystują narzędzia socjotechniki i kreowania wizerunku. Politycy dopasowują swoje zachowania i hasła wyborcze do trendów i potrzeb społecznych. Celem poniższej książki jest scharakteryzowanie przebiegu kampanii wyborczej na urząd prezydenta w 2020 roku w ujęciu teorii socjologicznych. Analiza wykonana na potrzeby książki dostarcza cennej wiedzy na temat obecnych zabiegów wykorzystywanych w marketingu politycznym. Informacje te pozwalają lepiej zrozumieć przebieg kampanii i zachowania polityków, co jest istotne z perspektywy każdej osoby, która decyduje się oddać głos w czasie wyborów.

Publikacja napisana została w ujęciu socjologicznym, a wiodącą teorią jest praca E. Goffmana pt. Człowiek w teatrze życia codziennego. Zakłada ona, że człowiek ogrywa w życiu wiele ról społecznych, do których dostosowuje swoje zachowanie, wygląd i wykorzystywane atrybuty. Każdy z nas posiada wzorce różnych zachowań, które wykorzystuje w pracy, domu, na spotkaniach z przyjaciółmi czy idąc na zakupy do sklepu. Język, mowa ciała, strój zmieniają się w zależności od tego, jakie wrażanie chcemy wywrzeć na odbiorcy. Idąc za tą teorią, politycy również odgrywają rolę, która wiąże się ze sztywno określonymi zasadami i umacniana jest przez sztaby wyborcze. Poniższa praca ma celu przedstawienie roli i zachowań polityka w ujęciu teorii interakcjonistycznych.

Monografia stanowi bogate źródło aktualnej wiedzy na temat podłoża i uwarunkowań międzynarodowych nierówności rozwojowych. Obejmuje teoretyczne ujęcie oraz charakterystykę historycznych przyczyn zacofania. Zawiera wyniki analiz danych statystycznych dotyczących rozwoju gospodarczego i przykłady empiryczne, co służy przełożeniu wybranych teorii na praktykę, ich zastosowaniu do wyjaśniania rzeczywistych przemian zachodzących w gospodarce światowej i kierunków polityki rozwojowej. Książka jest skierowana do szerokiego grona odbiorców – teoretyków, praktyków oraz studentów (zwłaszcza na kierunkach ekonomia, stosunki międzynarodowe i międzynarodowe stosunki gospodarcze), pozwala na pogłębienie wiedzy, inspiruje do jej rozszerzania.

Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.

W prezentowanej publikacji podjęto rozważania na temat problemów funkcjonowania instytucjonalnego systemu wsparcia niesamodzielnych osób starszych na przykładzie analizy wybranych instytucji pomocy społecznej oraz instytucji ochrony zdrowia na terenie województwa łódzkiego. Zwrócono uwagę na najważniejsze utrudnienia i ograniczenia w zakresie świadczonych form pomocy i opieki. Do takich należy zaliczyć przede wszystkim: ograniczenia związane z udzielaniem adekwatnego do potrzeb zakresu wsparcia dla osób niesamodzielnych, wynikające z nieadekwatnych w stosunku do potrzeb zasobów środowiskowych i zinstytucjonalizowanych usług opiekuńczych, problemy utrudniające trafny proces diagnozy niesamodzielności i szacowania potrzeb pomocowych i opiekuńczych, problem braku współpracy międzyinstytucjonalnej czy problemy adaptacyjne podopiecznych. Ważny wątek analiz stanowi odniesienie do zwiększonego zapotrzebowania na profesjonalne działania opiekuńcze świadczone w ramach instytucjonalnych form opieki, co wynika między innymi z ograniczonej wydolności opiekuńczej rodziny. Publikacja zawiera rekomendacje w zakresie działań służących poprawie jakości organizacji procesu pomocowego na rzecz osób starszych z ograniczoną samodzielnością.

Funkcjonowanie gospodarki Unii Europejskiej opiera się na zasadzie swobodnego przepływu towarów, kapitału i osób w warunkach równej konkurencji oraz regułach odnoszących się do polityki ekonomicznej – zakaz pomocy publicznej, ograniczenia polityki fiskalnej i monetarnej. W opracowaniu niniejszym oceniono instytucjonalny kształt i skutki integracji europejskiej, a bazą tej oceny jest paradygmat produkcji i podziału stworzony przez klasyków angielskich i rozwinięty przez Sraffę-Pasinettiego oraz Kaleckiego-Keynesa. Na tej podstawie przedstawiono postulaty zmian polityki społeczno-gospodarczej odnoszące się zarówno do uregulowań Unii Europejskiej, jak i do polityki realizowanej w Polsce w ramach uprawnień krajowych.

Niniejszą publikacją uwagę Czytelnika pragniemy zorientować na wybranych obszarach codziennego życia obecnych – chociaż w różnym wymiarze – w każdej epoce, zarówno tych bardzo odległych jak i współczesnej. Te obszary, to edukacja, kultura i sztuka, każdy stanowiący odrębny/samodzielny byt, poddający się definiowaniu, analizom, badaniom, ale też każdy z nich ściśle korespondujący z pozostałymi, tworząc przestrzeń uzupełniającą i kreującą dla pozostałych. Podlegając jak wszystko przeobrażeniom, wymagają reinterpretacji/zorientowania nie tyle na rozwój własny, ile na użyteczność społeczną, gotowość do zaangażowania w inne obszary ludzkiej aktywności. Analizując przeszłość można z pełnym przekonaniem stwierdzić, że akurat w przypadku edukacji, kultury i sztuki owa użyteczność oraz zaangażowanie w inne obszary było w każdym przypadku obecne. Co więcej użyte w tytule tomu: edukacja, kultura i sztuka tworzą transparentną sieć powiązań/relacji, która ilustruje, niezwykle istotną w pedagogice, zasadę wzajemności, wyrażającej się w sferze wzajemnych usług/wymiany. Można powiedzieć, że edukacja oraz kultura i sztuka zawsze wzajemnie się wspierały, warunkowały w rozwoju. Dobrze ilustrują to słowa Tadeusza Lewowickiego: „Edukacja jest wytworem kultury, a kultura trwa i rozwija się dzięki edukacji. Dzieje edukacji dostarczają niezliczonych dowodów na to, że dorobek kultury materialnej, a przede wszystkim kultury duchowej, był i pozostaje treścią i istotą oświaty w ogóle” (Lewowicki, 2003, s. 44).

Zasadniczy cel opracowania, to próba uświadomienia, że te trzy obszary towarzyszą człowiekowi przez całe życie, z tym, że edukacja poprzez wymiar swej instytucjonalizacji oraz obowiązkowości staje się kwestią naturalną, wpisaną w codzienność - a z uwagi na permanentną potrzebę rozwoju/kształcenia - już nie tylko w okresie dzieciństwa i adolescencji. Kultura i sztuka, mimo że stale obecne w przestrzeni społecznej, nader często pozostają poza sferą świadomości człowieka, który ich nie zauważa, nie docenia i nawet marginalizuje. Wspomniana postawa, to efekt braku/niedostatku właściwej edukacji w tym zakresie. Dostrzegana nieobecność lub niedostatek edukacji w obszarze kultury/sztuki to zagrożenie dla jakości życia. Tym samym to pole, otwarta przestrzeń do zagospodarowania, zorientowania uwagi środowisk wychowawczych i społecznych – rodziców, nauczycieli, opiekunów, władz lokalnych i polityków – na istotność i potrzebę systematycznego, świadomego włączenia kultury i sztuki do szeroko rozumianego obszaru edukacji.

Zaproponowane teksty opracowania wyrażają potrzebą ukazania nie tyle indywidualnej, ale nade wszystko wspólnej przestrzeni działania edukacji, kultury i sztuki, ich wzajemności w perspektywie przemian społeczno-kulturowych i cywilizacyjnych. Prezentowane tu rozważania eksponują wybrane aspekty życia społecznego w przedmiotowych obszarach, ukazując potrzeby i możliwości wzajemnego ich przenikania, wspierania i uzupełniania.

Książka adresowana jest do studentów: pedagogiki, socjologii, polityki społecznej, pracy socjalnej, wiedzy o teatrze oraz organizacji i stowarzyszeń, instytucji społeczno – kulturalno – oświatowych funkcjonujących w środowiskach lokalnych zaangażowanych w działania edukacyjne i rewitalizacyjne, zorientowane na zintegrowane projektowanie i rozwiązywanie problemów społecznych.

W książce przedstawiono wnioski z badań prowadzonych w czterech firmach działających na rynku polskim. W badaniach wykorzystano zarówno jakościowe, jak i ilościowe techniki badawcze, co pozwoliło na pokazanie procesów zachodzących w firmach, zilustrowanych wypowiedziami pracowników, a także ogólne, ilościowe zestawienie wykorzystywanych narzędzi ZZL. Poddano analizie m.in. wykorzystywane przez firmy narzędzia odnoszące się do rekrutacji i selekcji pracowników, szkoleń pracowniczych, coachingu, mentoringu, ocen pracowniczych, wynagradzania, motywowania, projektowania karier.
Nie ograniczono się do teoretycznych wniosków. W publikacji przedstawiono cztery studia przypadków firm działających na polskim rynku, które są ciekawą ilustracją zmian zachodzących w tych organizacjach pod wpływem zdarzeń i procesów wewnętrznych oraz zewnętrznych. Pokazany z perspektywy socjologii zarządzania obraz społeczno-kulturowych uwarunkowań ZZL obejmuje takie zagadnienia, jak podstawowe założenia polityki personalnej, kultura i władza organizacyjna oraz proceduralizacja i wdrażanie narzędzi ZZL.
Książkę polecamy osobom zajmujących się teoretycznymi aspektami polityki personalnej przedsiębiorstw, nauczycielom, którzy wykorzystują w swojej pracy analizę przypadków, a także do praktykom, szukającym nowych narzędzi i pomysłów oraz niekonwencjonalnego spojrzenia na narzędzia ZZL i procedury stosowane w ich organizacjach.

"Samorządowe centra usług wspólnych" to publikacja, która wyjaśnia zasady tworzenia centrów usług wspólnych oraz ich funkcjonowania. Autorka przedstawia m.in. modele funkcjonowania CUW, obowiązki i uprawnienia, a także kompetencje kierowników w podziale na jednostki obsługiwane i jednostki obsługujące. Poruszone zostały również kwestie związane z odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie działalności wykonywanej przez CUW. Pokazano, jakie procedury kontroli zarządczej należy wdrożyć w jednostkach (obsługującej i obsługiwanej). Ponadto szczegółowo wyjaśniono, jak powinien wyglądać przepływ informacji oraz obieg dokumentów między CUW a jednostką obsługiwaną.
W publikacji dodatkowo zamieszczono przykłady gotowych rozwiązań prawnych, w tym wzory uchwał i zarządzeń oraz innej dokumentacji niezbędnej do realizacji bieżących zadań statutowych centrów usług wspólnych, które po odpowiednich modyfikacjach i dostosowaniach mogą stanowić dokumentację wewnętrzną jednostki. Pośród ponad 50 wzorów dokumentów są m.in.:
1. Statut centrum usług wspólnych
2. Zarządzenie kierownika CUW w sprawie przeprowadzenia inwentaryzacji
3. Uchwała w sprawie szczegółowych zasad opracowania projektów planów finansowych
4. Plan dochodów i wydatków centrum usług wspólnych
5. Zarządzenie w sprawie instrukcji obiegu i kontroli dokumentów finansowo-księgowych
6. Zarządzenie kierownika centrum usług wspólnych w zakresie polityki rachunkowości dla CUW
7. Zakładowy plan kont dla CUW
8. Instrukcja ewidencji i kontroli druków ścisłego zarachowania
ATUTY PUBLIKACJI:
Praktyczny poradnik z licznymi wzorami istotnych dokumentów - pomocny przy tworzeniu CUW.
Autorka jest praktykiem - główną księgową centrum usług wspólnych.

Monografia powstała dzięki współpracy naukowców i badaczy z kilku ośrodków naukowych w Polsce. W książce zawarto kompleksowe rozpoznanie wybranych wymiarów i uwarunkowań procesów konwergencji i dywergencji ze szczególnym uwzględnieniem Europy, Unii Europejskiej i Polski. Omówiono w niej takie zagadnienia, jak: kształtowanie rozwoju społeczno-ekonomicznego ze szczególnym uwzględnieniem polityki regionalnej, spójność państw i regionów Unii Europejskiej wobec współczesnych wyzwań, funkcje samorządu regionalnego a problem niwelowania dysproporcji w poziomie rozwoju regionów, konwergencja realna typu sigma w strefie euro, Macroeconomic Imbalance Procedure jako system wczesnego ostrzegania w Unii Europejskiej, konwergencja cykli w Unii Europejskiej a COVID-19, zmiana technologiczna na rynku pracy jako "konwergencja" w kierunku struktury zadań państw wysoko rozwiniętych, kompetencje cyfrowe i polityka państwa na przykładzie Polski, proces konwergencji w zakresie emisyjności i odnawialnych źródeł energii w Unii Europejskiej.

Kiedy ktoś pyta, co to znaczy, że prawo ma godność, odpowiadamy: znaczy to tylko tyle (i aż tyle), że strzeże godności człowieka, a więc w jednakowym stopniu przypisuje podstawowe uprawnienia i wolności wszystkim ludziom i na wszystkich nakłada w dziedzinie praw publicznych te same obowiązki. Prawo, któremu można przypisać godność, nie zachęca do zdrady, dwulicowości, kłamstwa, wiarołomstwa, nie naraża nikogo na zgubę, ból i poniżające traktowanie, nie wymusza poddańczej uległości i nie nakłania do określonych wyborów religijnych, politycznych, moralnych, estetycznych czy jakichś innych. Nikogo również nie wywyższa tylko z tego powodu, że to jest on, a nie ktoś inny, nikogo też nie czyni obywatelem drugiej kategorii. Prawo, które ma na widoku godność człowieka, wdraża do powszechnej życzliwości, dobrych uczynków, pielęgnuje cnoty osobiste - ambicję, dumę, odwagę, prawdomówność, skromność - wzmacnia również cnoty obywatelskie, takie jak odpowiedzialność, obowiązkowość, przychylność, serdeczność. (...) tak jak każdy człowiek ma mniej lub bardziej wyrazistą osobowość (charakter, temperament, postawę życiową), podobnie każdy system prawny ma w danej epoce cechy swoiste, szczególne. O ile jednak godność człowieka najwyraźniej przejawia się w sytuacjach zagrożenia, a jej probierzem są niebezpieczeństwa i trudy, którym musi on sprostać, o tyle godność prawa uwidacznia się w jego codziennym funkcjonowaniu. O nabywaniu przez prawo coraz większej godności świadczy to, że rozdziela ono coraz więcej dobrodziejstw i jest powściągliwsze aniżeli w przeszłości w szafowaniu surowymi karami.

„Z nieukrywaną satysfakcją oddajemy w ręce Czytelnika tom będący efektem wieloaspektowego spojrzenia na problem związany z relacją zwrotną władza – społeczeństwo. Zebrane artykuły są rezultatem doświadczeń młodych badaczy reprezentujących ośrodki naukowe z całego kraju oraz dyscypliny w obrębie szeroko pojętych nauk humanistycznych i społecznych.

Przedstawione w monografii relacje władzy i społeczeństwa może uosabiać ukazana na okładce postać Lewiatana. Wizerunek ten pochodzi z karty tytułowej jednego z pierwszych traktatów filozoficznych poruszających wspomnianą tematykę, pracy autorstwa Tomasza Hobbesa pt. Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, która została wydana po raz pierwszy w 1651 r. Tytułowy Lewiatan jest uosobieniem państwa powstającego na skutek ustanowienia władzy suwerennej. Władza, zarówno świecka, jak i religijna, oparta jest na powszechnej umowie społecznej i ma charakter absolutny. Wyraża to widniejąca nad głową postaci sentencja: Non est potestas super terram, quae comparateur ei (Nie ma na ziemi siły wobec niego).

Prowadzi nas to w kierunku rozważań nad istotą władzy, jej źródeł, rodzaju i struktur aparatu władzy zarówno w odniesieniu do czasów współczesnych, jak i minionej rzeczywistości. Postawiona powinna zostać również kwestia legitymizacji oraz opozycji wobec podmiotu sprawującego władzę, a także formy konfliktu społecznego i jego regulacji – poddani czy obywatele. Legitymizacja i opozycja, które uważane są za zbiorowe reakcje na sprawowanie władzy uznawanej przez społeczne normy sprawiedliwości, traktowane być mogą jako zjawiska przeciwstawne. Ważna jest tu sfera z zakresu ideologii władzy, która służyła zawsze do jej legitymizacji i budowania jej obrazu wobec społeczeństwa. Opozycję wobec istniejących ośrodków władzy można przedstawić jako wynik działań podejmowanych przez zbiorowość uciskanych, w której istnieje rozległa struktura komunikacyjna, świadomość niesprawiedliwego traktowania oraz pragnienie odwetu za wyzysk.” (fragment Wstępu)