Kolejny, 21 tom „Rusycystycznych Studiów Literaturoznawczych” poświęcony jest postaciom kobiet. Nie jest to temat nowy, wykorzystywany był bowiem od wieków w literaturze, a w drugiej połowie XX stulecia i na początku XXI wieku bije rekordy popularności. W literaturach wschodniosłowiańskich temat ten odżył i zaistniał na stałe dopiero po pieriestrojce. Literatura odzwierciedla zmiany zachodzące w życiu narodów wchodzących w skład byłego Związku Radzieckiego, w tym zmiany statusu kobiet. Niniejszy tom jest skromnym udziałem rusycystyki śląskiej w trwającym w świecie naukowym dyskursie o kobietach. Autorzy zamieszczonych w nim tekstów podejmują tematy związane z literackimi postaciami kobiet, kobietami - twórcami bądź z zagadnieniami dotyczącymi badań genderowych. Większość artykułów dotyczy literatury dwudziestowiecznej oraz przełomu XX i XXI wieku. Prezentowane teksty są różnorodne. Opierają się przede wszystkim na interpretacji utworów ciekawych i wyjątkowych ze względu na kreację postaci kobiecej bądź znaczących w dorobku twórczym kobiet pisarzy.

W bliskiej przyszłości dochodzi do radykalnych zmian społecznych dzięki Ruchowi. To koniec reguł ciemnoczasu. Nastaje jasnoczas: zakazuje się myślenia o kobietach wyłącznie przez pryzmat ich wyglądu czy młodości ciała. Specjalne Instytucje poprawcze wychowują mężczyzn na światłych obywateli z penisem o IQ powyżej 130!

Věra, pracownica Instytucji, uczestniczy w tej walce o lepszy świat. Oddana założeniom Ruchu, przeprowadza swoich klientów przez kolejne fazy terapii, która ma ich uodpornić na „absolutnie wszystko, co czyni z kobiety, z jakiejkolwiek części jej ciała, narzędzie do bezdusznego zaspokajania prymitywnej żądzy”. Działaczki muszą też użerać się z opozycją zwaną Gwardią Męskości i uświadamiać uparte kobiety, które nie chcą przyjąć faktu, że moda wyszła z mody, a makijaż to wstydliwy przeżytek. Pracy jest w bród...

Gorzka dystopia? Dowcipna prowokacja? Literatura zaangażowana? Zdecydujcie sami. Petra Hůlová, czeska specjalistka od literackich skandali i językowych wygibasów, jak zwykle zadbała o to, by nikomu podczas lektury nie było zbyt wygodnie.

Książka jest drugim tomem serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku, będącej pokłosiem drugiej ogólnopolskiej konferencji naukowej z tego cyklu. Prezentowane w niej artykuły i rozprawy to efekt współpracy naukowo-badawczej Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego, które podjęły inicjatywę opracowania zagadnień dotyczących życia prywatnego kobiet w XIX stuleciu. Kolejne trzy tomy noszą podtytuł „Portret kobiecy” Polki w realiach epoki. Przedstawiają prywatność ówczesnych kobiet w kontekście rozszerzania ich roli w życiu społecznym, niezależności prawnej, zrównania w życiu publicznym z mężczyznami, dostępu do wyższej edukacji, aktywności społecznej, emancypacji, przeciwstawiania się sztywnym ramom obyczajowo-prawnym, dążenia do równości i wolności (ruch sufrażystek, feministek). Jednocześnie ilustrują chęć realizowania aspiracji, rozwijania zdolności i talentów, poszukiwania dróg samorealizacji. Polka w społeczeństwie XIX w. to również towarzyszka życia mężczyzny, z pokorą przyjmująca jego trudne wybory, troszcząca się o potomstwo, osoby starsze, dzieląca trudy zesłania, rozdarta bólem z powodu straty męża czy syna w walce, zabiegająca o dom, ubogich, przekazująca kolejnym pokoleniom tradycje narodowe, pielęgnująca pamięć o przodkach. To także kobieta dotrzymująca kroku najnowszym trendom w modzie, podążająca szlakiem popularnych polskich i zagranicznych kurortów, uczestniczka i organizatorka życia towarzyskiego.
Seria przybliża codzienność, mentalność, sposób widzenia rzeczywistości przez Polki zamieszkujące tereny wszystkich zaborów. Artykuły i rozprawy grupują się wokół kilku głównych wątków tematycznych. Są to: aktywność społeczna i zawodowa Polek, zagadnienia życia codziennego, spędzania czasu wolnego, postawy patriotyczne Polek w okresie powstań narodowych, problematyka kobieca na łamach dziewiętnastowiecznej prasy, portrety literackie kobiet, życie prywatne kobiet z wyższych warstw społecznych – arystokratek, ziemianek i inteligentek, zagadnienia egzystencji kobiet z warstwy robotniczej, chłopskiej i z marginesu społecznego.

Książka jest trzecim tomem serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku, będącej pokłosiem drugiej ogólnopolskiej konferencji naukowej z tego cyklu. Prezentowane w niej artykuły i rozprawy to efekt współpracy naukowo-badawczej Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego, które podjęły inicjatywę opracowania zagadnień dotyczących życia prywatnego kobiet w XIX stuleciu. Kolejne trzy tomy noszą podtytuł „Portret kobiecy” Polki w realiach epoki. Przedstawiają prywatność ówczesnych kobiet w kontekście rozszerzania ich roli w życiu społecznym, niezależności prawnej, zrównania w życiu publicznym z mężczyznami, dostępu do wyższej edukacji, aktywności społecznej, emancypacji, przeciwstawiania się sztywnym ramom obyczajowo-prawnym, dążenia do równości i wolności (ruch sufrażystek, feministek). Jednocześnie ilustrują chęć realizowania aspiracji, rozwijania zdolności i talentów, poszukiwania dróg samorealizacji. Polka w społeczeństwie XIX w. to również towarzyszka życia mężczyzny, z pokorą przyjmująca jego trudne wybory, troszcząca się o potomstwo, osoby starsze, dzieląca trudy zesłania, rozdarta bólem z powodu straty męża czy syna w walce, zabiegająca o dom, ubogich, przekazująca kolejnym pokoleniom tradycje narodowe, pielęgnująca pamięć o przodkach. To także kobieta dotrzymująca kroku najnowszym trendom w modzie, podążająca szlakiem popularnych polskich i zagranicznych kurortów, uczestniczka i organizatorka życia towarzyskiego.
Seria przybliża codzienność, mentalność, sposób widzenia rzeczywistości przez Polki zamieszkujące tereny wszystkich zaborów. Artykuły i rozprawy grupują się wokół kilku głównych wątków tematycznych. Są to: aktywność społeczna i zawodowa Polek, zagadnienia życia codziennego, spędzania czasu wolnego, postawy patriotyczne Polek w okresie powstań narodowych, problematyka kobieca na łamach dziewiętnastowiecznej prasy, portrety literackie kobiet, życie prywatne kobiet z wyższych warstw społecznych – arystokratek, ziemianek i inteligentek, zagadnienia egzystencji kobiet z warstwy robotniczej, chłopskiej i z marginesu społecznego.

Książka jest pierwszym tomem serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku, będącej pokłosiem drugiej ogólnopolskiej konferencji naukowej z tego cyklu. Prezentowane w niej artykuły i rozprawy to efekt współpracy naukowo-badawczej Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego, które podjęły inicjatywę opracowania zagadnień dotyczących życia prywatnego kobiet w XIX stuleciu. Kolejne trzy tomy noszą podtytuł „Portret kobiecy” Polki w realiach epoki. Przedstawiają prywatność ówczesnych kobiet w kontekście rozszerzania ich roli w życiu społecznym, niezależności prawnej, zrównania w życiu publicznym z mężczyznami, dostępu do wyższej edukacji, aktywności społecznej, emancypacji, przeciwstawiania się sztywnym ramom obyczajowo-prawnym, dążenia do równości i wolności (ruch sufrażystek, feministek). Jednocześnie ilustrują chęć realizowania aspiracji, rozwijania zdolności i talentów, poszukiwania dróg samorealizacji. Polka w społeczeństwie XIX w. to również towarzyszka życia mężczyzny, z pokorą przyjmująca jego trudne wybory, troszcząca się o potomstwo, osoby starsze, dzieląca trudy zesłania, rozdarta bólem z powodu straty męża czy syna w walce, zabiegająca o dom, ubogich, przekazująca kolejnym pokoleniom tradycje narodowe, pielęgnująca pamięć o przodkach. To także kobieta dotrzymująca kroku najnowszym trendom w modzie, podążająca szlakiem popularnych polskich i zagranicznych kurortów, uczestniczka i organizatorka życia towarzyskiego.
Seria przybliża codzienność, mentalność, sposób widzenia rzeczywistości przez Polki zamieszkujące tereny wszystkich zaborów. Artykuły i rozprawy grupują się wokół kilku głównych wątków tematycznych. Są to: aktywność społeczna i zawodowa Polek, zagadnienia życia codziennego, spędzania czasu wolnego, postawy patriotyczne Polek w okresie powstań narodowych, problematyka kobieca na łamach dziewiętnastowiecznej prasy, portrety literackie kobiet, życie prywatne kobiet z wyższych warstw społecznych – arystokratek, ziemianek i inteligentek, zagadnienia egzystencji kobiet z warstwy robotniczej, chłopskiej i z marginesu społecznego.

Ten zbiór opowiadań Maruli Liu (Liu Zijie) – utalentowanej tajwańskiej scenarzystki i pisarki – jest początkiem nowego kierunku w jej twórczości, która dotychczas kojarzyła się raczej z eseistyką. Jako kobieta nowoczesna, autorka oddaliła się od wzorca z ubiegłego wieku, kiedy pisarze nieuchronnie musieli uwzględniać w swej twórczości wiele tradycyjnych tematów, zakazów i narzuconych form. Marula Liu ogłosiła nadejście nowej ery w literackim świecie Tajwanu.

Dzisiejsze społeczeństwo jest otwarte, seks przedmałżeński i konkubinat to już nie tematy tabu, małżeństwo stanowi tylko prawną gwarancję dla dziecka w łonie matki... ale czy cel urodzenia dziecka nie powinien mieć dla współczesnej kobiety głębszego znaczenia?

Marula Liu ma dar opowiadania historii. Jej narrację cechuje unikalny styl, ubarwiony pojawiającymi się od czasu do czasu metaforami – schludnymi, ostrymi i zaskakującymi. Jej pisarstwo jest czyste, niezagmatwane, w kilku słowach wprowadza czytelnika w konkretną sytuację. Do opisu relacji między mężczyzną a kobietą autorka przyjmuje postawę dystansu i obojętności. Nawet opisując sceny seksu, nadal odgrywa rolę przechodnia, przypadkowego świadka. Marula Liu patrzy z góry na obłudnych, tchórzliwych i nieodpowiedzialnych mężczyzn. Każda historia jest jak intrygujący i miejscami zabawny spektakl z momentem kulminacyjnym. I dopiero pod koniec lektury zdajemy sobie sprawę, że kluczem do każdej z tych opowieści jest nasza mała, a jednak wielka, wstydliwa i wspaniałomyślna, absurdalna i piękna miłość.

Marula Liu jest głosem tajwańskich kobiet XXI wieku. Posłuchajmy tego głosu.

Dla samych gender studies kluczowe okazało się wydobycie i doprecyzowanie przez Anne Oakley rozróżnienia na płeć biologiczną i płeć kulturową, przy czym ta ostatnia stała się naczelną kategorią służącą krytycznej analizie treści społecznych i kulturowych. Już pierwsze jej zastosowania świadczyły o niezwykłym potencjale. Kategoria gender, podobnie jak wcześniej perspektywa feministyczna, pozwoliła dostrzec i poddać analizie nieadresowane dotychczas kwestie, takie jak chociażby kulturowo-społeczne sposoby reprodukowania tożsamości psychoseksualnej człowieka. Ze względu na swój transdyscyplinarny charakter mogła ona rozprzestrzenić się w różnych obszarach nauki, tworząc platformę dla rozwoju badań interdyscyplinarnych. Artykuły wywodzą się z różnych obszarów badawczych. Łączącą je cechą jest wykorzystanie narzędzi, jakie dają badania feministyczne i kategoria gender. Różnorodność podejść objawia się nie tylko na poziomie podejmowanych tematów, reprezentowanych obszarów badawczych oraz wykorzystywanych metodologii, ale dotyczy również warsztatu i doświadczeń autorów i autorek.

Książka jest kolejną publikacją pokonferencyjną Interdyscyplinarnego Seminarium Gender, tym razem otwierającą przed czytelniczkami i czytelnikami perspektywę globalną. Poświęcona jest nie tylko dominacji i opresji, jakiej doświadczają kobiety na całym świecie, lecz także strategiom oporu podejmowanego przez nie dawniej i teraz, zarówno w Polsce, jak i w sąsiedniej Ukrainie oraz odległej Etiopii, w polityce, mediach, literaturze, teatrze i sztuce. Adresowana jest do badaczek i badaczy, studentek i studentów zainteresowanych problematyką gender. Zawiera różnorodne naukowe opracowania dotyczące problematyki kobiecej w różnych ujęciach, które mogą zainteresować czytelniczki i czytelników także spoza akademii.

Antologii tekstów poświęconych problematyce kobiecej z przełomu XIX i XX wieku, za tytuł posłużyło pytanie, które nigdy nie straci na aktualności: „Czego chce współczesna kobieta?” - artykuł, w którym próbowano rozstrzygnąć to zagadnienie ukazał się w „Kurierze Łódzkim” z 1908 r. Próbowano w nim rozstrzygnąć to zagadnienie na łamach „Kuriera Łódzkiego” z 1908 r. Podkreślano w nim, że kobiety są twórcami kultury i bez nich nie dokonają się przemiany cywilizacyjne, a Polska nie odzyska niepodległości. W szczególności kobiety zażądały prawa do pracy, rozporządzania swoim majątkiem, wolności, równości, szacunku.
Część artykułów dotyczy wychowania oraz edukacji kobiet, m. in. problemów łódzkich gimnazjów żeńskich, dopuszczenia kobiet do studiów wyższych. Zamieszczono też teksty z zakresu higieny kobiety i macierzyństwa. Poświęcono także rozdział pracy kobiet – ukazuje on ciężkie warunki pracy robotnic oraz ustawodawstwo fabryczne.
Praca prezentuje również publicystykę poświęconą walce z prostytucją oraz handlem żywym towarem. Część wydawnictwa poświęcona jest modzie oraz walce z gorsetem, który niszczył zdrowie kobiety. Pokazano, że nowe trendy w modzie należały do ważnych tematów podejmowanych przez ówczesną publicystkę, również tę prowincjonalną.

Dzienniki raka to zbudowany wokół wpisów z dziennika, obejmujących okres choroby oraz rekonwalescencji, zbiór esejów dotyczących zagadnień ważnych dla Audre Lorde – aktywistki i poetki.

Intymny, przejmujący zapis doświadczenia Audre Lorde z rakiem piersi i mastektomią. Intelektualna, a zarazem poetycka perspektywa queerowej, czarnej, amerykańskiej aktywistki i autorki. Literacki dziennik rzeczywistości zagrożonej chorobą, który demaskuje inne zagrożenia patriarchalnego świata. Socjologiczno-kulturowy obraz krytykujący tradycyjne role płciowe, społeczne, a także kwestie rasowe i antropocentryczne realia kapitalizmu.

Dziennik, który z założenia jest obszarem prywatnej refleksji, pisania osobistego, skrytego, zakulisowego, wydany w formie książki staje się publiczny, a tym samym uwikłany w to, co publiczne i polityczne. Podobnie jak ciało Lorde, która nigdy nie zdecydowała się na noszenie protezy piersi, jest ciągłym przypomnieniem, że podział na „prywatne” i „polityczne” jest umowny i dostępny jedynie tym, którzy poddają się rygorom aktualnie panujących norm i zasad. Każde odejście od tych reguł staje się działaniem rewolucyjnym.

Ciało kobiety nigdy nie należy tylko do niej: zawsze istnieje w relacji do kogoś/czegoś innego. Niezależnie od sytuacji, zawsze musi się dopasować do istniejącej niezależnie od kobiety formy; musi się w nią wcisnąć; zmniejszyć, powiększyć, dodać lub usunąć. Kobieta, która decyduje się pozostawić swoje ciało w spokoju, niemal automatycznie staje się rewolucjonistką i musi liczyć się z ciągłymi atakami i ingerencjami patriarchalno-kapitalistycznej normy w jej cielesność.

Dzienniki raka to jednak przede wszystkim książka o odwadze: odwadze przeżywania własnego cierpienia, odwadze krytycznego myślenia; odwadze przyznawania się do własnych słabości i odwadze w poszukiwaniu w tychże słabościach mocy do pokonania strachu. Dzieło Lorde to również wspaniały literacki performance bliskości, wspólnoty i siostrzeństwa, poprzez który autorka zdaje się mówić: „Nie znam cię, Ty nie znasz mnie, ale przecież, Siostro znamy się jak nikt na świecie”.

(Klaudia Ciepłucha)

Audre Lorde zapisywała swoje uczucia: ból, strach, złość. Miała raka piersi, jak wiele kobiet przed nią i później, a doświadczenie choroby filtrowała przez politykę, która ludzkie masy skazuje na zbiorową biedę. Unikała iluzji sentymentalizmu, nie chciała pocieszać się tanio. Twórczo korzystała z gniewu. Pisała przejrzystą prozę, wywodząc ją z dziennika – w stronę znakomitej literatury.

— Izabela Morska, autorka powieści Znikanie

(…) jej proza i wiersze zdumiały mnie – inteligentne, zażarte, potężne, sensualne, prowokatorskie, niezapomniane.

— Roxane Gay na temat twórczości Audre Lorde

Patronaty: Radio Nowy Świat, Le Monde Diplomatique, Fundacja Rak’n’Roll

Bohaterkami tej książki są kobiety: niemiecka pisarka Ina Seidel oraz wykreowane przez nią wizerunki kobiet. Twórczość pisarki, percypowana do tej pory w kontekście literatury nazistowskich Niemiec, odczytywana jest tym razem inaczej. Sytuując analizowane utwory w kontekście teorii płci aktualnych w okresie Republiki Weimarskiej (szwajcarskiego antropologa Johanna Jakoba Bachofena, niemieckiego socjologa Georga Simmla oraz czołowych przedstawicielek ruchu kobiecego w Niemczech, Heleny Lange i Gertrudy Bäumer), autorka pracy udowadnia, iż pisarstwo Iny Seidel wpisuje się w estetykę „zezującego spojrzenia” (Sigrid Weigel): poruszając się w ramach tradycyjnej topografii płci, pisarka poszukuje jednocześnie drogi do emancypacji kobiety. Przyznając kategorii macierzyństwa rolę nadrzędną, Seidel wydobywa jego emancypacyjny potencjał, udowadniając, że to właśnie ono może stać się specyficzną kobiecą bronią, a nawet środkiem do zdobycia władzy.

„Publikacja Pani Nowary-Matusik znajdzie zainteresowanie wśród literaturoznawców, kulturoznawców i historyków literatury. Monografia odkrywa nieznane szerszemu gronu czytelniczemu dzieło prozatorskie Iny Seidel, odwołuje się do aktualnego dzisiaj dyskursu kobiecości i definiowania ról społecznych, przywołując jednocześnie przykłady historyczno-literackie. […] Monografia stanowi przyczynek do dalszych badań nad kobiecością i męskością i otwiera kolejne perspektywy badawcze […]”.

(Z recenzji dr hab. Anny Gajdis)

„Dwa bieguny” to powieść autorstwa Elizy Orzeszkowej, jednej z najważniejszych pisarek polskich, epoki pozytywizmu.

Jest to wspaniała i aktualna w swej wymowie powieść. Złośliwa satyra, na wyrafinowane i postępowe elity intelektualne, które tracą kontakt z rzeczywistością. Ówczesne emancypantki (wcale nieodległe w myśleniu od dzisiejszych feministek) to w jej opisie najwartościowsza część narodu. Tylko one potrafią zmienić otaczający je świat i uważają to za swoją misję i powinność.

„Marta” to powieść autorstwa Elizy Orzeszkowej, jednej z najważniejszych pisarek polskich, epoki pozytywizmu. Powieść ta podejmuje bardzo ważną tematykę obecności kobiet na rynku pracy i w życiu społecznym.

Główną bohaterką powieści jest Marta Świcka, która po śmierci męża i utracie majątku została wraz ze swoją czteroletnią córeczką bez środków do życia. Bohaterka rozpoczyna poszukiwanie pracy. Okazuje się jednak, że nie posiada wystarczającego wykształcenia i umiejętności praktycznych. Problemem jest również dyskryminacja – na rynku pracy preferowani są mężczyźni oraz cudzoziemki.

Publikacja jest poświęcona analizie twórczości i filozofii pisarstwa Glorii E. Anzaldúy - znanej amerykańskiej pisarki meksykańskiego pochodzenia. Interdyscyplinarny charakter monografii wynika z tego, że wpisuje się ona zarówno w nurt badań nad Pograniczem (Border studies), studia amerykanistyczne, postkolonialne, jak i gender oraz queer studies. Poruszane są w niej ważne problemy społeczne, polityczne i kulturowe dotyczące mniejszości latynoskiej w USA, a przy tym zwraca się uwagę na walory literackie omawianych utworów. Dużą wartość książki stanowią tłumaczenia wierszy oraz fragmentów jej epokowego dzieła Borderlands/La Frontera dokonane przez Autorkę, ponieważ dotąd w Polsce nikt nie podjął się przekładu twórczości Anzaldúy.

Pomimo obszernej tematyki jest to pozycja napisana językiem zwięzłym i konkretnym, unikalna ze względu na bardzo szeroki krąg potencjalnych odbiorców, którymi mogą być studenci i studentki filologii obcych, studiów międzynarodowych, historii i studiów genderowych; pracownicy naukowi tych dyscyplin; czytelnicy zainteresowani interdyscyplinarnymi badaniami humanistycznymi, tematyką gender czy literaturą mniejszości. Ponadto warto zauważyć, że na polskim rynku wydawniczym brakuje jakichkolwiek materiałów dotyczących Glorii E. Anzaldúy, a w piśmiennictwie światowym nie powstała dotąd monografia jej poświęcona - liczne artykuły dotykające tej tematyki są rozproszone w książkach i periodykach naukowych.

“Wenus w futrze” to powieść autorstwa Leopolda von Sacher-Masocha oparta częściowo na elementach autobiograficznych.

Od nazwiska autora tej powieści - Leopolda von Sacher-Masocha, pochodzi określenie masochizm. Główny bohater wyznaje zakochanej w nim pięknej kobiecie – Wandzie, swoje skryte pragnienia. Marzy o kobiecie idealnej, która będzie okrutnie się z nim obchodzić, bić go i traktować jak niewolnika.

Trzecia w dorobku wydawnictwa Fame Art książka wydobywająca z cienia pisarstwo siostry słynnych braci Singerów.

Powieść Brylanty, wpisująca się w nurt żydowskiej literatury społeczno-obyczajowej, przedstawia przełomowy dla Europy okres pierwszej wojny światowej. Na tym tle autorka kreśli rozbudowane portrety poszczególnych postaci oraz osadza je w szerokim społecznym kontekście. Burzliwości opisywanych przez Kreitman czasów towarzyszą dramatyczne zmiany w łonie rodziny żydowskiej. Pisarka żywo i przekonująco przedstawia perypetie wzbogaconych migrantów z polskiego miasteczka, których dzieci, wychowane wedle zachodnioeuropejskich burżuazyjnych wzorców, odcinają się od wartości istotnych dla swych rodziców.

Osobiste doświadczenie pisarki, której mąż był pozbawionym talentu do biznesu szlifierzem diamentów, pozwala spojrzeć na emocjonujący niczym Wall Street rynek handlu brylantami i zadać sobie pytanie: co jest w życiu cenniejsze niż najszlachetniejsze kamienie?

Brylanty to zarówno mikrostudium świata i rodziny w rozpadzie, jak i gorzko-satyryczna przestroga przed kulturowym i religijnym wykorzenieniem prowadzącym do rozchwiania, a nawet całkowitej zguby jednostki.

Tytuł tej powieści doskonale oddaje styl i język autorki. Ester Kreitman była bowiem prawdziwym brylantem literatury, niesłusznie przez lata skazanym na trwanie w drugim szeregu, w cieniu wybitnie utalentowanych braci - Izaaka Baszewisa oraz Izraela Joszuy Singerów.

Powieść, której akcja rozgrywa się w czasie I wojny światowej w środowisku antwerpijskich szlifierzy i handlarzy diamentów, dobitnie pokazuje, że Kreitman była mistrzynią frazy. Potrafiła jak mało kto dobierać słowa, by opisać świat, którego była baczną obserwatorką.

Warto sięgnąć po ten doskonały przekład z jidysz, by poznać i odzyskać Ester siostrę Singerów dla przyszłych pokoleń. To część naszego wspólnego dziedzictwa.

Michał Nogaś

Wreszcie dostajemy do rąk pierwsze polskie wydanie Brilijantn, powieści napisanej w 1944 r. przez Ester Kreitman, pisarkę urodzoną w Biłgoraju; Ester Kreitman, starszą siostrę Izraela Joszuy Singera i noblisty Izaaka Baszewisa Singera. Książka przetłumaczona z jidysz przez dr Monikę Polit, Zofię Ziębę i Jakuba Zygmunta. Opowiadając o rodzinie bogatego ortodoksyjnego handlarza diamentów z Antwerpii - mieszczańskim życiu w przeddzień pierwszej wojny światowej, ich ucieczce do Londynu i próbie powrotu - Kreitman kreśli niezwykły obraz odchodzącego świata, w którym tradycja przenika się z dekadencją. Wprowadza wyraziste bohaterki i bohaterów, opisuje relacje, zwyczaje, procesy. Dając nową, kobiecą perspektywę, uzupełnia o brakujące elementy nasze wyobrażenie o rzeczywistości, która bezpowrotnie zniknęła.

Patrycja Dołowy

Redakcja naukowa Piotr Laskowski

iMaria Orsetti (1880–1957) jest myślicielką, która wprowadziła do polskiej spółdzielczości perspektywę feministyczną i anarchistyczną. Tłumaczka pism Piotra Kropotkina, praktyczka zaangażowana w prace Lubelskiej Spółdzielni Spożywców czy Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, współzałożycielka spółdzielni wydawniczej „Książka”, organizatorka Ligi Kooperatystek, połączyła działalność spółdzielczą ze śmiałą wizją radykalnej przebudowy świata. Niniejszy wybór obejmuje najważniejsze (nigdy nie wznawiane) broszury i artykuły Orsetti, a także pierwsze wydanie jej doktoratu pt. „Antykapitalistyczne podstawy ruchu spółdzielczego”.

Światowy bestseller autorstwa najsłynniejszej sędzi USA, ikony walki o prawa człowieka, Ruth Bader Ginsburg oraz Mary Hartnett i Wendy W. Williams. Moimi słowami to kolekcja esejów, wywiadów i cytatów Ginsburg, w których poruszane są kwestie równości płci, funkcjonowania systemu prawnego, ale także uniwersalne wartości składające się na szeroko rozumiane człowieczeństwo. Książka pozwala lepiej zrozumieć fenomen Ruth, która jeszcze za życia stała się nie tylko symbolem walki o równość i sprawiedliwość społeczną, ale także prawdziwą ikoną popkultury. Dowcipne, wciągające, a czasem poważne Moimi słowami to fascynujący obraz jednej z najbardziej wpływowych kobiet Ameryki i pozycja obowiązkowa dla osób, które chcą wiedzieć o niej więcej.

„Moimi słowami” to nie tylko biografia sędzi Ruth Bader Ginsburg, która wbrew systemowej dyskryminacji, sięgnęła po wszystko, czego odmawiało jej społeczeństwo. To też fascynujący fresk o tym jak w Stanach Zjednoczonych wykuwała się równość dla wszystkich obywateli i obywatelek. – Bart Staszewski

Ruth Bader Ginsburg ciężko walczyła o uznanie jej inteligencji, talentu i pracowitości. Angażowała się w Radzie ds. Kobiet Amerykańskiego Stowarzyszenia Wydziałów Prawa w walkę na rzecz równouprawnienia kobiet i ich dostępu do przyzwoitego traktowania. Nie chodziło o czysto formalne „podciągnięcie” kobiet do tego, co prawo przyznaje mężczyznom. Ginsburg domagała się zmiany standardu traktowania obu płci tak, aby miarą nie była wyłącznie męska perspektywa. Oponowała więc przeciw „romantycznemu paternalizmowi” przy dyskryminacji kobiet, nakazującego pobłażliwie traktować „ochronne” wykluczenie kobiet „dla ich dobra”. Takie ujęcie było nowością w USA. Podobny paternalizm bywa tolerowany w Polsce. – prof. Ewa Łętowska

"Emancypantki" to epicka powieść społeczno-obyczajowa Bolesława Prusa.

Głównym tematem podejmowanym w utworze jest emancypacja kobiet w XIX wieku. Temat ten jest pretekstem do krytycznego nakreślenia stosunków społecznych tego okresu. Prus w mistrzowski sposób przedstawia całą paletę, zróżnicowanych kobiecych charakterów i postaw życiowych. Powieść ta jest przejmującym opisem poszukiwania swojej tożsamości w zmieniających się czasach.

"Emancypantki" to pierwsza część kolekcji dzieł Bolesława Prusa, udostępniona przez wydawnictwo Avia Artis.