Zasadniczym celem monografii jest przedstawienie problematyki dotyczącej rozwoju gospodarczego i społecznego republik radzieckich Azji środkowej w aspekcie historycznym oraz w odniesieniu do aktualnej sytuacji, jaka ukształtowała się w pięciu obecnie niepodległych państwach, powstałych po rozpadzie Związku Radzieckiego – Kazachstanie, Uzbekistanie, Tadżykistanie, Turkmenistanie i Kirgistanie. W pracy ukazano też mechanizmy zjawisk zachodzących w gospodarce tych krajów oraz w ich społeczeństwach.

Publikacja adresowana jest do szerokiego grona Czytelników zainteresowanych tematyką rozwoju gospodarczego i społecznego republik radzieckich Azji środkowej, a także obecnych problemów tych pięciu niepodległych państw, powstałych po rozpadzie Związku Radzieckiego.

Książka przedstawia dzieje Tybetu, począwszy do czasów imperium tybetańskiego i wprowadzenia buddyzmu, przez epokę dalajlamów i chińską okupację, aż po czasy współczesne. Autorka po mistrzowsku łączy opis religii i kultury tego kraju z rozważaniami na temat jego historii politycznej. Podkreśla przy tym fakt, że Tybet przez długi czas nie pozostawał krajem izolowanym przez swoje otoczenie od reszty świata, lecz wprost przeciwnie - łączyły go różnego rodzaju związki z Chinami, Azją Środkową i Indiami. Tybet. Zarys historii stanowi lekturę obowiązkową dla wszystkich tych, których interesuje fascynujący kraj położony na Dachu Świata.

Karénina Kollmar-Paulenz jest profesorem religioznawstwa Uniwersytetu w Bernie i autorką licznych publikacji z zakresu historii kultury i religii Tybetu oraz Mongolii.

1) Bawełna, samowary i Sartowie. Muzułmańskie okrainy carskiej Rosji 1795-1916

„Dni imperiów i sfer wpływów dobiegły końca” mówił w Warszawie Barack Obama, mając – oczywiście – na myśli Rosję i – zapewne – słynne stwierdzenie Putina o „największej tragedii geopolitycznej końca XX w.”

Początki owego myślenia geopolitycznego sięgają korzeniami XIX stulecia, kiedy to Rosji carskiej udało się podbić słabe chanaty muzułmańskie na Zakaukaziu i w Azji Środkowej. Te ostatnie, nota bene, wtedy, kiedy państwo rosyjskie miało się reformować wewnętrznie. I tak się „wewnętrznie reformowało”, że doszło aż nad Araks i Amu-darię. Jakoś tak wyszło. W Londynie z nerwów obgryzano paznokcie. Wejdą do Indii, czy nie wejdą? Nie weszli. Wtedy to właśnie ukształtował się świat pojęć, wyobrażeń, a nawet pewnej specyficznej mentalności Wielkiej Gry, która odżyła w nieco zmienionej formie podczas zimnej wojny, a i dziś ma się całkiem dobrze.
Okrucieństwo podbojów i strach podbitych miały zapewnić spokój, stabilizację i pozwolić na realizację „misji cywilizacyjnej”. Co z niej wyszło? Szkoda mówić. Wpadka goniła wpadkę. Tak, carscy wysłannicy nie wszystko zdążyli popsuć. To też trzeba umieć. A czego nie zdołali zniszczyć, za to już bardziej metodycznie wezmą się bolszewicy. Uderzające jest jednak, jak wiele z tego kolonialnego eksperymentu carskiej, ale tej petersbursko-oświeconej, Rosji zostało w Związku Sowieckim...
A jeśli cokolwiek przydarzyło się dobrego, to głównie za sprawą wszelkiej maści podejrzanych i odmieńców: sekciarzy, obcych kolonistów, dysydentów religijnych, Tatarów, Ormian, Żydów, Polaków, rodzimej inteligencji...
O tym wszystkim jest właśnie ta książka. “Nikt nie zrozumie dobrze Rosji w Europie, dopóki nie zobaczy jej w Azji” – jak stwierdził jeden z angielskich obserwatorów rosyjskiego pochodu ku wrotom Indii.

2) Najpiękniejszy klejnot w carskiej koronie. Gruzja pod panowaniem rosyjskim 1801-1917

Gruzińska historia pełna jest – z jednej strony – okrutnych wojen rozmaitego rodzaju, nacechowanych skrajnym wytężeniem sił fizycznych i moralnych, głębokim dramatyzmem, a z drugiej – zanotowała znaczne sukcesy, w określonych okresach kraj się jednoczył politycznie i terytorialnie, rozwijały się miasta i życie miejskie, nauka, kultura i szkolnictwo” – pisał wybitny gruziński historyk prof. Roin Metreweli. Narodziny, rozwój, wzloty i upadki państwa gruzińskiego pozostawały zawsze w ścisłym związku z sytuacją międzynarodową. Gruzini mieli pełne prawo pomstować na jakże zgubne nieraz przekleństwo geopolityki – położenie w strefie rywalizacji dwóch wielkich mocarstw. Z jednej strony Rzym, potem Bizancjum, wreszcie Turcy osmańscy, z drugiej – Persja, Arabowie i znów Persja, tyle że muzułmańska. Raz jedni górą, raz drudzy, nieustanne zwarcie, mordercze zapasy, ale walki nigdy nikt zdecydowanie nie wygra. Byleby tylko kraj całkowicie nie wpadł w ręce przeciwnika.

Ale oto już w X w. na Kaukazie pojawia się ten trzeci: najeźdźcy z północy. Rusowie. Ponoć nim się wycofali, pogrzebali żywcem swoje żony i niewolników swoich zmarłych towarzyszy. Wtedy to był tylko epizod, awanturnicza wyprawa, o której milczą ruskie kroniki. Ale za osiem i pół stulecia powrócili. Może wiedzeni jakimiś tajemnymi jękami duchów pogrzebanych kobiet. I powrócili tym razem na dobre. Przyszli jako wybawcy, pomocnicy, przyjaciele, bracia w wierze. Przyszli wyrwać biedną chrześcijańską Gruzję z turecko-perskich kleszczy, „pozbierać ziemie gruzińskie.

I może właśnie to „zbieranie” stanowić będzie największy bonus panowania rosyjskiego. Możliwość swobodnego rozwoju narodowego... Nie, zaraz, jakiego „swobodnego”? Krępowanego przecież co chwila na przeróżne sposoby, ale być może właśnie dlatego tak dynamicznego, momentami nerwowego i niespokojnego, czasem wręcz histerycznego, a niekiedy na odwrót: pełnego godności i dostojeństwa, co stanowiło jaskrawy kontrast wobec nieudolnych często, chytrych i pełnych pogardy działań administracji rosyjskiej.

O tym jest ta książka, przeznaczona nie tylko dla jakże licznego grona zakochanych w Gruzji. Niech przeczytają ją także zakochani w Polsce. Bowiem w dziejach XIX-wiecznej Gruzji znajdujemy niemało wątków polskich. Natrafiamy na nie w najmniej spodziewanych momentach, w miejscach zupełnie egzotycznych.

Jerzy Rohoziński (ur. 1971), historyk, antropolog kultury. Autor książek Święci, biczownicy i czerwoni chanowie. Przemiany religijności muzułmańskiej w radzieckim i poradzieckim Azerbejdżanie (nagroda krajowa „Przeglądu Wschodniego” w 2005 r.), Bawełna, samowary i Sartowie. Muzułmańskie okrainy carskiej Rosji 1795–1916 (nominacja do nagrody „Identitas 2015”, wyróżnienie „Academia 2015”), Gruzja. Początki państw (wyróżnienie w plebiscycie czytelników projektu „Literacki Jedwabny Szlak”), Narodziny globalnego dżihadu (nominacja jury i internautów do tytułu najlepszej książki historycznej II półrocza 2017 r. w plebiscycie „Historia zebrana” – kategoria „historia niebanalna”). Gruzję poznał, koordynując programy współpracy rozwojowej, naukowej i kulturalnej realizowane przez Ambasadę RP w Tbilisi.

Niniejszy tom stanowi rezultat interdyscyplinarnej konferencji naukowej OMIS, organizowanej corocznie przez Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Dzięki różnorodnej tematyce oraz przystępnemu językowi publikacja stanowi doskonałe źródło wiedzy, nie tylko dla specjalistów. Opublikowane teksty poświęcone są językowi, kulturze, społeczeństwu czy sytuacji politycznej wielu krajów Azji, m.in. Japonii, Chin, Indii i Arabii Saudyjskiej.

Nieznane zaułki i uliczki miast indyjskich, gdzie rodzą się nowe Indie. Tajemnicze klasztory Tybetu, Nepalu, Bhutanu, Mustangu i Japonii. Rozlewiska Sundarbanów. Święta, zwyczaje, dzień powszedni, ale też potrzeby i pragnienia ludów Turcji, Iranu, Gruzji, Pamiru, Chin. Wszystkie oblicza Jerozolimy – autorzy tego tomiku zabiorą nas w podróż prawdziwą. Zatem: tu opowiada się o Azji. Po raz drugi.

Nieznane zaułki i uliczki miast indyjskich, gdzie rodzą się nowe Indie. Tajemnicze klasztory Tybetu, Nepalu, Bhutanu, Mustangu i Japonii. Rozlewiska Sundarbanów. Święta, zwyczaje, dzień powszedni, ale też potrzeby i pragnienia ludów Turcji, Iranu, Gruzji, Pamiru, Chin. Wszystkie oblicza Jerozolimy – autorzy tego tomiku: podróżnicy, pisarze, reporterzy mądrzy i uważni, zabiorą Cię w podróż prawdziwą. A przede wszystkim będą kreślić swoje obrazy świata. A może światów…?
A kryterium ich doboru? Proste – liczy się opowieść.

Gdzie zaczyna się Azja? Można to definiować geograficznie, politycznie albo kulturowo, ale... po co? Czy nie lepiej po prostu pójść za mistrzem i wysłuchać jego opowieści z podróży? Pierwsza część antologii tekstów zaczerpniętych z kwartalnika „Kontynenty”.

W tej książce o Azji opowiadają mistrzowie najwięksi, ci, którzy idą swoją drogą: Andrzej Stasiuk, Wojciech Jagielski, Paulina Wilk, Max Cegielski, Krzysztof Środa, Katarzyna Boni, Piotr Milewski i wielu innych. Znakomita antologia 19 najlepszych tekstów z kwartalnika „Kontynenty" – magia ginącej sztuki opowiadania, autentyczne historie, fascynujący ludzie, tajemnicze obrzędy, religie, nieznane zwyczaje. Słowem – świat. Pójdź za mistrzem!

Tajlandia, Kambodża, Laos i Wietnam to według wielu podróżników najciekawsze kraje Azji Południowo-Wschodniej. Dostojne zabytki, oszałamiajca egzotyczna przyroda, różnorodna i intrygująca kultura mieszkańców oraz obfitująca w niecodzienne smaki kuchnia mogą przyprawić przybysza z Europy o prawdziwy zawrót głowy. Rajskie plaże, ukryte w dżungli tajemnicze miasta i świątynie, pływające targi, parki narodowe, w których można spotkać tygrysy i słonie, pamiątki po kolonialnych Indochinach Francuskich, zagubione w górach wsie plemiennych mniejszości etnicznych oraz słynące z nocnego życia metropolie Bangkoku i Hanoi - kalejdoskop atrakcji Półwyspu Indochińskiego zadowoli nawet najbardziej wybrednych obieżyświatów.
Lubisz podróżować samodzielnie, chcesz poznać historię, kulturę i przyrodę odwiedzanych regionów i krajów? Seria Bezdroża Classic powstała z myślą o Tobie. Informacje praktyczne pomogą Ci zaplanować wyjazd i ułatwią zwiedzanie, a przejrzyste opisy i ciekawostki zapewnią ciekawą lekturę, nie tylko podczas podróży!

Oficjalna historia Mongolii, niezależnie od tego, czy napisana przez uczonych z Mongolskiej Akademii Nauk, czy przez ich radzieckich kolegów z Akademii Nauk ZSRR, pełna jest nieprawdziwych informacji na temat rzeczywistego przebiegu wydarzeń w dziejach tego kraju. Z jednej strony do tradycji tych opracowań należała krytyczna i bardzo niesprawiedliwa ocena działalności Czyngis-chana, twórcy Imperium Mongolskiego. Z drugiej strony niezwykle pozytywnie przedstawiano dokonania mongolskich i radzieckich komunistów, którzy zmierzali do stworzenia w Mongolii, kraju o ustroju feudalnym, szczęśliwego społeczeństwa socjalistycznego, osiągającego ten etap rozwojowy „z pominięciem kapitalizmu”.

Autor Dziejów Mongolii Bat-Erdenijn Batbajar (znany bardziej pod pseudonimem Baabar) obnaża całą „nędzę oficjalnej historiografii”, ukazując ogrom cierpień i wyrzeczeń, poniesionych przez Mongołów w trakcie transformacji z „zacofanego społeczeństwa koczowniczego w nowoczesne społeczeństwo rolniczo-przemysłowe”. Najwyższą cenę – cenę życia – za ten, nieudany zresztą, eksperyment zapłaciła piąta część Mongołów, w tym przede wszystkim duchowni buddyjscy (lamowie) oraz arystokracja i szlachta mongolska. Wśród ofiar stalinowskich czystek, dokonywanych rękami radzieckich instruktorów i ich pojętnych mongolskich uczniów, znaleźli się również prości araci, a także członkowie najwyższych władz rządowych i partyjnych. Grozę i postrach w „republice marionetkowej” – jak Mongolię nazywa Autor – siał Chorloogijn Czojbalsan, uformowana rękami radzieckich komunistów kukiełka i pozbawiony sumienia „Stalin mongolskich stepów”. Relacja o jego dokonaniach stanowi najbardziej fascynującą i budzącą przerażenie część dzieła Baabara.

Współczesny etap relacji wietnamsko-amerykańskich rozpoczął się w pierwszej połowie lat 90. XX w., kiedy oba państwa postanowiły zrezygnować z wrogości i wzajemnych oskarżeń z okresu wojen indochińskich na rzecz rozwoju stosunków dyplomatycznych. Systematycznie zaczęły wzmacniać kontakty gospodarcze, polityczne, a także w sferze wojskowości i bezpieczeństwa. Dla obu stron obecność amerykańska w regionie Azji Południowo-Wschodniej jest ważna, ponieważ może zbalansować rosnącą pozycję Chin. Wietnam wykazał się tu sporą dozą pragmatyzmu, co jednak nie oznacza, że zapomniał krzywdy z czasów drugiej wojny indochińskiej i wyzbył się wszelkich obaw związanych z amerykańskim „imperializmem”.

Ze Wstępu

Indie to jedno z najważniejszych państw współczesnego świata. Wywiera znaczący wpływ na globalną gospodarkę, politykę, naukę i kulturę.
Dietmar Rothermund dokonuje analizy problemów i zjawisk charakteryzujących Indie od uzyskania niepodległości w 1947 r. po czasy współczesne. Omawia przemiany systemu partyjnego, politykę zagraniczną i rolę Indii na arenie międzynarodowej, różne aspekty rozwoju gospodarki, nauki i społeczeństwa. Przedstawia barwny i panoramiczny obraz dzisiejszych Indii: od wielkich ośrodków naukowych z ogromnymi osiągnięciami w budowie satelitów i superkomputerów po tradycyjne rolnictwo i ogromne obszary ubóstwa. Wskazuje na czynniki, które przyczyniały się do dynamicznego rozwoju państwa i społeczeństwa, ale także na te, które nowoczesne przeobrażenia utrudniały. Książka jest wynikiem trwających pół wieku badań naukowych i osobistych obserwacji D. Rothermunda, zawiera imponujący zestaw faktów, wspartych opiniami i ocenami autora.

Dietmar Rothermund (ur. w 1933 r. w Kassel), niemiecki indolog, wieloletni profesor i dyrektor Instytutu Azji Południowej na uniwersytecie w Heidelbergu, napisał około czterdziestu książek i wiele artykułów poświęconych Indiom.

Kuchnia chińska uznawana jest za jedną z najbogatszych i najwykwintniejszych kuchni świata. To niesamowita fuzja smaków, aromatów, barw i oryginalnych składników, jak ziarna i kłącza lotosu, kwiat jaśminu czy cała feeria warzyw, zarówno świeżych, jak i marynowanych.
Trudno jednak mówić o jednej „kuchni chińskiej”, gdy ten ogromny kraj mieści w sobie tradycje kulinarne Shandongu (to trzon kuchni chińskiej), Mongołów, chińskich muzułmanów, miłośników mocnej pikanterii z Syczuanu i Hunanu oraz koneserów łagodnych, „niebiańskich” dań z ryb z Jiangsu. Obok dań mięsnych, rybnych i jarskich znajdziemy multum przekąsek, deserów i pożywnych zup oraz naturalnie wspaniałe herbaty.
Niniejsza książka to opowieść o cechach, pochodzeniu i ciekawostkach związanych z kuchniami różnych regionów Chin, a także wskazówki, jak przyrządzić potrawy chińskie w domu – korzystając z ponad 140 zamieszczonych tu przepisów!

Kontynuacja bestsellerowej serii opowieści podróżnych. W trzecim tomie swoimi ścieżkami oprowadzają nas po Azji – ogromnym i różnorodnym kontynencie – Michał Książek, Bartek Sabela, Max Cegielski, Paulina Wilk, Andrzej Meller, Krzysztof Środa i wielu, wielu innych ludzi ciekawych świata i zawsze głodnych podróży.

W tym tomie zebraliśmy opowieści publikowane w „Kontynentach” w latach 2013-2020, jedna zaś pochodzi z poprzednich „Kontynentów”, z roku 1977. A kryterium ich doboru? Proste, jak to w „Kontynentach” – liczy się opowieść.

Istniejące klasyfikacje parlamentów wskazują, że badacze kręgu atlantyckiego nie sięgają w swych dociekaniach do państw Azji Południowo-Wschodniej i przyjętych tam rozwiązań ustrojowych. Region ten w omawianym zakresie wymaga zatem przeprowadzenia badań prawno-porównawczych, zwłaszcza pod kątem analizy adaptowanych instytucji, ich modyfikacji oraz unikatowych, charakterystycznych rozwiązań. Prezentowana monografia stanowi efekt badań prowadzonych w latach 2014–2017, mających na celu przeanalizowanie funkcjonowania organów władzy ustawodawczej w wybranych demokracjach Azji Południowo-Wschodniej. Autorka ukazuje, jakie znaczenie prawne (sposób unormowania omawianej zasady w aktach normatywnych), funkcjonalne (efektywność procesu legislacyjnego oraz wykonywania innych kompetencji legislatywy), a także polityczne (stabilizacja rządów, hegemonia jednej partii) miało wprowadzenie dwuizbowej struktury parlamentu w państwach tego regionu.

Są kraje, których sama nazwa budzi mnóstwo skojarzeń i pozytywne emocje lub... jakiekolwiek emocje. A Tadżykistan? Co wiemy o tym, położonym w środkowej Azji kraju, który nie ma dostępu do morza, którego niemal całą powierzchnię zajmują góry, a ponad połowa terytorium leży powyżej 3000 m n.p.m.? Niewiele więcej ponad to, prawdę mówiąc... A przecież to "serce Azji" - jak dawniej nazywano tę krainę - kolebka cywilizacji, kraina, której historia utkana jest, na podobieństwo latającego dywanu, ze splotu barwnych mitów, rozbudzających wyobraźnię legend, półprawd oraz nielicznych bardziej wiarygodnych przekazów. To samo serce legendarnego jedwabnego szlaku, kraina wysublimowanej architektury, niewiarygodnego przepychu pałaców, medres i meczetów o lśniących w pustynnym słońcu turkusowych kopułach, kraina proroków, filozofów, lekarzy i poetów, którzy przemierzali góry i piaszczyste bezdroża obecnego Tadżykistanu. Marcin Sawicki, uważny i doświadczony podróżnik - z reporterskim wyczuciem nastawiony na to, by nie siebie narzucać innym w podróży, lecz by innych w tej podróży wysłuchać - rusza w tę niezwykłą drogę, by sprawdzić, ile zostało z legendy krainy rodem z baśni tysiąca i jednej nocy...

Jak zwykle u Sawickiego, najważniejszy jest ten, którego spotyka w drodze. Tadżykistan. Opowieści z gór utkane są ze spotkań i z rozmów ze zwyczajnymi ludźmi - o ich codzienności, sposobie patrzenia na świat, o bezrobociu, biedzie i fali zarobkowej emigracji, o tadżyckiej mafii, konfliktach zbrojnych i o zwykłym życiu w wioskach rozsianych pośród górskich szczytów, które toczy się niespiesznym rytmem wyznaczanym głównie ciężką pracą. Wyłania się z tych opowieści obraz krainy o bogatej kulturze, niezwykłej przyrodzie i wspaniałej historii i przeszłości, lecz z przyszłością rysującą się w niezbyt optymistycznych barwach... Solidne przygotowanie Sawickiego do podróży, o którym świadczy mnóstwo odwołań i przywołań relacji tych, którzy po "sercu Azji" podróżowali przed nim, sprawia, że "opowieści z gór" czyta się z prawdziwą przyjemnością...

Historia niezwykłego człowieka, XIX-wiecznego badacza Azji Środkowej, którego dokonania wciąż czekają na odkrycie!

Czytelniku, trzymasz w rękach książkę o naprawdę nieprzeciętnym człowieku. Jej bohaterem jest zafascynowany Azją fotograf i podróżnik, który na szklanych płytach negatywów utrwalił niepowtarzalne widoki krajobrazów i miast Azji Środkowej, zwłaszcza Samarkandy. To dzięki niemu możemy spojrzeć na twarze rdzennych mieszkańców dalekich zakątków Azji sprzed ponad stu lat. Leon Barszczewski uchwycił w kadrze obiektywu chwile grozy podczas górskich wypraw, utrwalił piękno i majestat lodowców oraz potęgę gór. Jednak najważniejsi byli dla niego ludzie — z jego fotografii spoglądają na nas bekowie i wieśniacy, biedacy i bogacze, tancerze i obłąkani, a nawet muzułmańskie kobiety odsłaniające twarze. Dla wielu z nich Barszczewski był pierwszym spotkanym Europejczykiem. Te jedyne w swoim rodzaju obrazy przenoszą nas w świat zagubiony i nieznany, nieomal baśniowy…

Publikacja, będąca swoistym zwierciadłem duszy Barszczewskiego, jest owocem przeszło trzydziestoletnich badań genealogicznych Igora Strojeckiego oraz fascynacji postacią i dokonaniami jego pradziadka — podróżnika i fotografa Leona Barszczewskiego. Nieistniejący już świat autor odtworzył na podstawie notatek samego podróżnika, artykułów publikowanych w prasie oraz wspomnień jego córki, Jadwigi Barszczewskiej‑Michałowskiej.

...dłuższe obcowanie z półdzikimi mieszkańcami nauczyło mnie wielu rzeczy. Jak fałszywie i źle sądzimy tych biedaków. Najczęściej sami jesteśmy przyczyną nieporozumień, jakie wynikają pomiędzy nami i nimi. Niejednokrotnie sam, zdawało się, byłem w położeniu bez wyjścia wśród tych półdzikich ludów, gdzie byle drobiazg mógł pociągnąć za sobą utratę życia. A przecież zawsze dawałem sobie radę, co zawdzięczam temu, że stosunek mój do mieszkańców był zawsze serdeczny, że starałem się wniknąć w ich życie, zwyczaje i obrzędy, wierzenia i przesądy. Zjednałem sobie wśród nich wielu prawdziwych przyjaciół. Dziewiętnaście lat obracałem się między nimi i nie mogę znaleźć ani jednego przykładu ich rzekomej zwierzęcości, o czym tak chętnie piszą rozmaici podróżnicy.

L. Barszczewski

Igor Strojecki — pasjonat genealogii, publicysta, varsavianista. Z zapałem przywraca pamięć o swoich niezwykłych przodkach, m.in. aktorce Elżbiecie Barszczewskiej, psychologu i wynalazcy Julianie Ochorowiczu oraz pradziadku Leonie Barszczewskim. Jest autorem licznych artykułów o słynnym fotografie Samarkandy, katalogów towarzyszących wystawom oraz obszernego hasła do słownika biograficznego. Jest także autorem i inicjatorem wielu wystaw poświęconych wyżej wspomnianym przodkom, prezentowanych w muzeach i instytucjach kultury w całej Polsce. Często wygłasza prelekcje i udziela wywiadów na temat dokonań swojej rodziny oraz wartości badań genealogicznych. Aktywnie uczestniczy w imprezach kulturalnych, takich jak Noc Muzeów czy Festiwal Nauki. Za swoją społeczną działalność uhonorowany nagrodami (m.in. w roku 2012 otrzymał nagrodę Ludomira Benedyktowicza, a w 2014 “Złoty Liść” Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki Retro im. M. Fogga).
Motto Igora Strojeckiego brzmi: “Być może nie narodził się jeszcze ten, który kiedyś zapuka do twoich drzwi i o historię twojej rodziny poprosi”.
Leon Barszczewski (1849–1910) urodził się w Warszawie, a dzieciństwo spędził w Guberni Chersońskiej na Ukrainie. Po ukończeniu szkół wojskowych wstąpił do armii carskiej. W latach 1876–1897 służył w batalionie w Samarkandzie. W tym czasie podejmował wyprawy o znaczeniu militarnym i badawczym. Penetrował dorzecza Zerawszanu, Amu-darii, Fan-darii, Iskander-darii, Góry Hisarskie, Zerawszańskie, Tien-szan, lodowce Pamiru; dotarł nawet do Mazar-i-Szarif. Prowadził badania botaniczne, zoologiczne, geologiczne, glacjologiczne, a także archeologiczne. Odkrył liczne złoża kamieni szlachetnych, złota, srebra i węgla kamiennego oraz innych kopalin. Głęboko interesowały go życie codzienne, kultura, obrzędy, legendy i muzyka ludów Wschodu, co utrwalił na fascynujących, unikalnych fotografiach. Za swoje zdjęcia został nagrodzony złotymi medalami na wystawach w Paryżu i Warszawie. Po odwołaniu z Samarkandy wziął udział w wojnie rosyjsko-japońskiej. Ostatnie lata życia spędził w Siedlcach, gdzie ufundował Żeńską Szkołę Handlową (obecnie II LO im. św. Królowej Jadwigi).

Niezwykłe zdjęcia. Nawet dzisiaj, w dobie dronów i satelitów z kamerami, trudno byłoby znaleźć się w wielu z tych miejsc. Dotarcie do nich wymagało niezwykłej pasji i nietuzinkowej osobowości. Równie ciekawa jest historia zachowania tych fotografii. To był polski Indiana Jones.

Tomek Bagiński

Autor wybornie przy­bliżył nam sylwetkę podążającego w iście londonowskim duchu za pionierskimi wyzwa­niami badacza Azji Środkowej końca XIX wieku i jednocześnie znakomi­tego fotografa zagubio­nego świata.

Jacek Pałkiewicz

Warszawa, gdzie urodził się bohater tej książki Leon Barszczewski, i Samarkanda, gdzie częściowo rozgrywa się jej akcja, w drugiej połowie XIX wieku znajdowały się w jednym państwie. Polacy w Imperium Rosyjskim byli nie tylko powstańcami sprzeciwiającymi się potędze caratu, ale także, jako wojskowi, potęgę tę umacniali. Losy Barszczewskiego pokazują, że oba wątki — powstańczy i imperialny — często się zbiegały. Barszczewski, syn powstańca dumny z polskich patriotycznych zrywów, był jednocześnie carskim oficerem zaangażowanym w kolonizację Turkiestanu. Do historii przeszedł jako autor znakomitych zdjęć, które do dziś pozostają ważnym źródłem wiedzy o przyrodzie, a przede wszystkim o życiu mieszkańców tego regionu. Życie samego Barszczewskiego dotychczas pozostawało w cieniu. Teraz, dzięki gigantycznej pracy jego prawnuka, Igora Strojeckiego, możemy je wreszcie poznać.

Ludwika Włodek

Ludzie odważni docierają na krańce świata, a my wiemy, że coś leży za horyzontem. Ale to dzięki tym, którzy są dość wytrwali, żeby ten świat dokumentować, wiemy też, jaki ten świat jest, możemy zrozumieć go lepiej. Leon Barszczewski był jednym z najwybitniejszych eksploratorów Azji Środkowej, a dzięki jego fotograficznej pasji mamy dziś szansę podziwiać unikatowe w skali świata fotografie dawnej Samarkandy, Buchary, Pamiru. Miał niezwykły wkład w badania obcych kultur, ale też ocalił je od zapomnienia, uwiecznił, zanim stały się historią. Dzięki temu w jakimś sensie możemy też podróżować w czasie. Barszczewski miał w sobie tego samego ducha, który stał się podstawą stworzenia „National Geographic”, dlatego jego fotografie i wspomnienia trafiły na łamy polskiej edycji magazynu w 2008 roku. Teraz, zebrane w książce Utracony świat…, ocalą od zapomnienia tę wybitną postać.

Martyna Wojciechowska

Wszelkie informacje o spotkaniach z Autorem znajdziecie PaństwoTUTAJ

Azja Środkowa, "ukryta" w głębi kontynentu kraina niebosiężnych gór, setek dzikich rzek i jezior, bezkresnych stepów, pustyń i pastwisk, od czasów starożytnych przyciągała podróżników i kupców. Współcześnie równie mocno ekscytuje, kusi i uzależnia wszystkich ciekawych świata, zwłaszcza tych, którzy lubią zapuszczać się na jego peryferie. Tu postsowiecki Wschód zderza się z baśniowym Orientem. Przyroda - dosłownie - nie ma granic. Mozaika kultur onieśmiela, a skarby starożytnych miast - Chiwy, Samarkandy i Buchary - mogą przyprawić o zawrót głowy.

Przewodniki Bezdroży przybliżają historię, kulturę i przyrodę opisywanych regionów i krajów oraz oprowadzają po ich najbardziej fascynujących zakątkach. Treść uporządkowano dla wygody w układzie regionalnym. Opisom miast i innych atrakcji turystycznych towarzyszą przejrzyste mapy oraz ramki z ciekawostkami, czyniące z przewodnika pasjonującą lekturę nie tylko w czasie podróży. Informacje praktyczne pomagają zaplanować wyjazd i odnaleźć się w odwiedzanym miejscu. Całość zamyka praktyczny minisłowniczek.

Jordania to niewielki kraj, ale zachwycający różnorodnością atrakcji. Turystów przyciągają tu zabytki będące śladami kultur, które tworzyły historię tych terenów - Petra, czyli doskonale zachowane skalne miasto Nabatejczyków, grecko-rzymskie budowle w Gerazie, Gadarze i Ammanie, słynne muzułmańskie "zamki na pustyni" i twierdze krzyżowców. Prawdziwym skarbem jest też tutejsza przyroda. Na odkrycie czekają spektakularne formy skalne pustynnej Wadi Rum i majestatyczne kaniony. Nezapomnianym przeżyciem będzie też kąpiel w Morzu Martwym oraz nurkowanie pośród rafy koralowej w Morzu Czerwonym. Jeśli dodamy do tego doskonałą bliskowschodnią kuchnię i przyjaznych mieszkańców, otrzymamy przepis na udane wakacje.

• Zabytki starożytnego świata
• Pustynia i malownicze kaniony
• Kąpiel w Morzu Martwym
• Nurkowanie pośród rafy koralowej
• Specjały bliskowschodniej kuchni

Niniejsza monografia naukowa jest pierwszą w literaturze polskiej, która przedstawia kompleksową analizę podjętego tematu, tym samym poszerza naszą wiedzę o współczesnej polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej i jej obecności na płaszczyźnie bilateralnej i multilateralnej w Azji Południowo-Wschodniej. Zawiera także informacje o próbach rosyjskich polityków w zakresie realizacji Projektu Wielkiego Partnerstwa Euroazjatyckiego. Temat pracy nie doczekał się w polskiej literaturze naukowej kompleksowej analizy. Zwrot Federacji Rosyjskiej ku Azji, w tym Azji Południowo-Wschodniej, podyktowany był i jest względami polityki zagranicznej, tzw. wektorem wschodnim, szczególnie od czasu aneksji Krymu. Ponadto ASEAN odgrywa istotną rolę w umacnianiu poczucia podmiotowości Federacji Rosyjskiej i równowagi na międzynarodowej arenie azjatyckiej, szczególnie wobec partnera chińskiego. Temat jest jak najbardziej aktualny, ponieważ analizowana polityka zagraniczna Federacji Rosyjskiej wobec Azji Południowo-Wschodniej najprawdopodobniej będzie intensywnie ewoluowała w kolejnych latach, szczególnie w kontekście pogarszających się relacji Rosji z szeroko pojmowanym Zachodem.

dr hab. Robert Jakimowicz, prof. UEK

Autorka prezentuje szeroki zakres przedmiotowy zagadnień będących obecnie obszarem zainteresowań innych badaczy, omawia nowe wątki dotąd nieopracowane. Aktualność tematu jest bezsprzeczna z uwagi na rosnącą siłę Chin i dużą rolę Rosji we współczesnym świecie.

Należy ocenić bardzo pozytywnie postawione przez Autorkę cele i stosowanie różnorodnych narzędzi metodologicznych charakterystycznych dla odmiennych dyscyplin naukowych. Publikacja jest bardzo obszerna i dobrze udokumentowana źródłowo. Przyjęty układ pracy jest logiczny i jasny.

dr hab. Mieczysław Sprengel, prof. UAM

Siedem dekad po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej państwo to dysponuje coraz większą swobodą w dążeniu do realizacji własnych celów i działania nie według narzuconych z zewnątrz, ale samodzielnie wytyczonych reguł. Celem niniejszego opracowania jest odpowiedź na pytanie o charakter tych dążeń oraz metody ich realizacji. Czytelnik ma tu sposobność zapoznania się rozmaitymi spojrzeniami na historię i kondycję współczesnych Chin, przyporządkowanymi do trzech kategorii: polityki, ekonomii i kultury. O wartości poszczególnych rozdziałów stanowi wielowymiarowy opis złożonej rzeczywistości, pozwalający na zapowiedziane tytułem „interdyscyplinarne” poznanie Chin i ich roli we współczesnym świecie.

Monografia zawiera 15 artykułów podzielonych na grupy tematyczne – m.in. analizę wyjątkowej specyfiki chińskiego systemu politycznego autorstwa prof. Bogdana Góralczyka.

Monografia 70 lat Chińskiej Republiki Ludowej w ujęciu interdyscyplinarnym pod redakcją Hanny Kupś, Macieja Szatkowskiego oraz Michała Dahla jest publikacją ambitną i interesującą. Jej największą zaletą jest nie tylko tytułowa, ale autentyczna interdyscyplinarność. Teksty w niej zawarte obejmują tematykę polityczną, ekonomiczną i kulturową. Redaktorom udało się nie tylko zachować równowagę między poszczególnymi częściami monografii, ale również, co nie mniej ważne, zadbać o ich wzajemnie komplementarny charakter. Warto też zauważyć, że w kontekście postępujących przemian w ChRL (centralizacja władzy, zwrot od pragmatyzmu do ideologizacji w polityce, rosnące napięcia tak wewnątrz państwa, jak i w kontaktach z sąsiadami czy szerzej otoczeniem międzynarodowym) praca ta jest pozycją bardzo na czasie, podsumowującą przemiany ostatnich dekad i stanowiącą dobry punkt wyjścia do analiz bieżących i na przyszłość. Tym samym może być wartościowym materiałem dla studentów, uzupełniającym literaturę do zajęć poświęconych współczesnym Chinom, jak również dla bardziej zaawansowanych badaczy, zainteresowanych wyjściem poza własny obszar badań odnośnie Chin w poszukiwaniu inspiracji na polu innych dyscyplin naukowych.

Z recenzji dra hab. Krzysztofa Kozłowskiego, prof. SGH