Mijają lata. Politycy i przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości RP nadal traktują polskich historyków jak groźne psy, które mają być prowadzone w kagańcu ministrów, sędziów i prokuratorów. W toczących się obecnie dyskusjach na ustawą, która przewiduje kary za używanie określenia "polskie obozy śmierci", nie ma miejsca na głos historyków. Jest za to miejsce dla kajającego się za Jedwabne ministra spraw zagranicznych Jacka Czaputowicza i dla Żyda Jonnego Danielsa, który publicznie oświadczył, że choćby 40 milionów Polaków zażądało ekshumacji w Jedwabnem, to ekshumacji nie będzie. Rodzi się podstawowe pytanie: Jonny Daniels to wizjoner, czy może jakiś niekoronowany król Polski?

Nie miejmy pretensji do Żydów za to, że od co najmniej 17 już lat Polacy są grillowani za Jedwabne, że opinia światowa ma już wątpliwości , czy przypadkiem obozy śmierci rzeczywiście nie były polski. Za ten stan rzeczy odpowiadają polskie władze i my, Polacy, którzy tym władzom dajemy mandat do jej sprawowania. O prawo historyków do dokończenia podstawowych badań w Jedwabnem w postaci ekshumacji, o prawo do prawdy o wydarzeniach z lipca 1941 roku nie walczymy z Żydami, lecz z prokuratorem generalnym ministrem sprawiedliwości Rzeczpospolitej Polski. (...)

Oddawana do rąk czytelników książka Jedwabne - anatomia kłamstwa jest smutną książką. Jest wyrazem bezsilności mnie historyka i wyrazem bezsilności nas, ponad pięćdziesięciu tysięcy obywateli Polski, Polaków i Żydów, wobec popełnianych przez władze RP aktów kłamstwa, cenzury i bezprawia wobec badań historycznych. Przygotowałam ją z myślą o nas, żyjących dziś w Polsce, abyśmy wiedzieli, o co chodzi, ale także z myślą o naszych potomnych. Aby, jeśli już nie nam, to przynajmniej naszym dzieciom i wnukom wywalczyć prawo do wolnych i prowadzonych bez strachu przed polską władzą badań historycznych. Książka ta powinna być również przestrogą dla wszystkich rządzących Polską. Tych, którzy mają władzę dziś i którzy będą ją mieć w przyszłości.

Ze Wstępu autora

Mity, przeinaczenia i manipulacje prawdą, które przenosiły ciężar odpowiedzialności za zagładę europejskich Żydów na Polaków, płynęły nie tyle ze strony Niemców, ile ze strony Żydów - pisze autorka tłumacząc dlaczego podjęła studia nad stosunkami polsko - żydowskimi. Dr Ewa Kurek opierając się wyłącznie na źródłach żydowskich odpowiada, jak do tego doszło, że w chwili wybuchu II wojny światowej los Polski i Polaków nie interesował obywateli polskich żydowskiego pochodzenia.

Bohaterka książki, Maria Byrska z domu Wilczewska, w kwietniu 1940 roku wraz z rocznym synem została przez Sowietów wywieziona do Kazachstanu. Uciekła. Wspomagana bezinteresowną ludzką dobrocią, już w końcu 1940 roku powróciła do Polski. Książka napisana jest na podstawie relacji bohaterki, nagranej na taśmie magnetofonowej.

Książka po raz pierwszy została wydana przez "Editions Spotkania" w Paryżu w 1985 roku. W latach 1986-1989 miała kilka podziemnych wydań w Polsce. Ze względu na sytuację polityczną w Polsce, wydanie paryskie i wydania podziemne Ewa Kurek opublikowała pod nazwiskiem Marii Byrskiej.

"Między 1941 a 1944 rokiem na okupowanych przez nazistów terenach radzieckich (...) zgładzono półtora miliona Żydów. Tak wielka liczba i ogrom cierpienia towarzyszącego tej zbrodni są niemal niemożliwe do wyobrażenia. Być może na początku najlepiej pomyśleć o jednej osobie, jednym członku rodziny, jednym dziecku zamordowanym półtora miliona razy w miastach, miasteczkach i lasach Białorusi..."

Dzień 10 października 1941 roku okazał się ostatnim w życiu żydowskiej społeczności w białoruskiej wsi Krucza - wszyscy zostali rozstrzelani. Choć specjalne oddziały SS zwane Einsatzgruppen rutynowo przeprowadzały masowe egzekucje na froncie wschodnim, ta zbrodnia nie była ich dziełem. Popełniła ją z własnej inicjatywy regularna jednostka niemieckiej armii. Ta książka obala mit, że Wehrmacht nie odegrał żadnej znaczącej roli w Holokauście. Wydobywa z mroku mrożące krew w żyłach obrazy codziennego udziału zwykłych niemieckich żołnierzy w "ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej". Opowiada, jak niemieccy żołnierze zaganiali Żydów, pilnowali ich, prowadzili do miejsc kaźni, a w niektórych przypadkach pociągali za spust. Gwałcili Żydówki. Przywłaszczali sobie żydowskie mienie i czasami wysyłali je do swoich rodzin. Książka oddaje sprawiedliwość również tym nielicznym z nich, którzy odmówili uczestnictwa w zbrodni na narodzie żydowskim.

Waitman Wade Beorn prowadzi badania nad Holokaustem na terenach dzisiejszej Białorusi i Ukrainy. Wykłada obecnie na wydziale historii University of Virginia.

"To niesłychane, że propaganda III RP sprawiła, że Polacy jako jedyni spośród narodów Europy biorą na siebie realną odpowiedzialność za dokonaną przez Niemców zagładę Żydów. To niesłychane, że władze III RP blokują w tym samym czasie wszelkie badania i publikacje historyczne dotyczące udziału Żydów w zagładzie własnego narodu oraz wszelkie badania i publikacje historyczne zbrodni żydowski popełnionych na Polakach". - dr Ewa Kurek.

Pełne filozoficznej i historycznej głębi refleksje nad tragiczną zagładą Żydów w czasie II Wojny Światowej. Analiza przyczyn i swoistych "sygnałów" zwiastujących tę przerażającą, mimo upływu lat tragedię prowokuje do pytań o uniwersalność mechanizmów ludobójstwa i stanowi przestrogę dla społeczeństw Zachodnich na przyszłość.

Gérard Rabinovitch jest filozofem i socjologiem, pracownikiem naukowym Centre National de la Recherche Scientifique, a także dyrektorem Europejskiego Instytutu Emmanuela Levinasa przy Alliance Israélite Universelle. Jego prace sytuują się na przecięciu filozofii politycznej, antropologii psychoanalitycznej oraz historii.

Wstrząsająca i monumentalna powieść Izraela Joszuy Singera, pierwsza w dorobku wydawnictwa, na którą przyszedł czas po wydaniu dwóch zbiorów opowiadań autora: Na obcej ziemi oraz Perły.

"Towarzysz Nachman" to przejmująca opowieść o losie człowieka, który porzuca własną religię i tradycję, uwiedziony rewolucyjnymi ideami i marzeniami o sprawiedliwości społecznej. To także do bólu prawdziwy, wręcz reporterski opis życia przedwojennej żydowskiej społeczności. Świadectwo najgorszych cech systemów totalitarnych, w których - w myśl wersu Majakowskiego - "jednostka - zerem, jednostka - bzdurą" oraz Wielkiej Historii niosącej za sobą społeczne zmiany, od których nie ma ucieczki. To historia szeregowego idealisty, który nie uniknął rozczarowań i bólu, a także jego bliskich, szukających schronienia w tradycji, miłości, rodzinie... .

Pełna rozmachu i gorzkiego humoru powieść Izraela Joszuy Singera dowodzi, że autor nie ustępował talentem słynnemu bratu i być może - gdyby nie przedwczesna śmierć - to właśnie on, a nie młodszy o dziewięć lat Izaak Baszewis, znalazłby uznanie w oczach Komitetu Noblowskiego.

Przodkowie Nachmana szukali pociechy w żarliwym wypełnianiu przykazań bożych, z kolei jego schronieniem ma być wiara komunistyczna. Niestety nigdzie nie ma schronienia przed nieszczęśliwym losem biednego Żyda. Tak opowiada nam wielki pisarz Izrael Joszua Singer, który każdą z przedstawianych postaci otacza swoim ciepłym, rozumiejącym spojrzeniem. Przeczytajcie koniecznie.

- Anna Bikont

Koszmar życia w getcie, pierwsza miłość, wywózka do Auschwitz.

Skromny rozmiarami dziennik Rutki ujawniony sześćdziesiąt lat po wojnie był sensacją historyczną. Rekonstruując losy dziewczyny w zbeletryzowanej formie Zbigniew Białas w nowej, niecierpliwie wyczekiwanej powieści składa wzruszający hołd nastolatce, której przyszło dorastać w nieludzkich czasach.

The book by Michał Maksymilian Borwicz (1911-1987), reissued for the first time after 68 years, is an unusual testimony of a prisoner of the Janowska Camp in Lviv, where even 200,000 Galician Jews might have died, according to historians. Borwicz’s book is written in the form of a historical short story. Reading it brings to mind associations with the famous book by Solzhenitsyn, One Day in the Life of Ivan Denisovich, though all Borwicz’s characters are real.
The book consists of two parts – The university of criminals and an extensive appendix, including four texts: an introduction (by Eleonora Bergman), Borwicz’s biography (by Edyta Gawron), an outline of the history of the Lviv Jews (by Leon Perlman) and the history of the Janowska Camp (by Adam Redzik).

Monografia stanowić ma rodzaj kompletnego przewodnika po przedwojennej twórczości Adolfa Rudnickiego. Autor uwzględnił w niej wszystkie wydane wówczas utwory pisarza – zarówno książki, jak i opowiadania opublikowane na łamach prasy, a także fragmenty niewydanego nigdy w całości dramatu. Pracę otwiera rozdział, w którym badacz odtwarza niemal wszystkie przedwojenne głosy krytyków literackich na temat wydanych wówczas utworów Rudnickiego. Celem autora było skonfrontowanie głosów badaczy, zdaniem których Rudnicki już od momentu swojego literackiego debiutu stał się ulubieńcem krytyki, z tekstami źródłowymi, a więc oryginalnymi recenzjami publikowanymi na łamach prasy przedwojennej. Drugi rozdział dotyczy „żydowskości” przedwojennych utworów pisarza. Ukazuje przemiany w światopoglądzie pisarza, którego na początku lat trzydziestych cechowała wyraźna postawa asymilatorska, podczas gdy tuż przed wybuchem II wojny światowej, jego głos słychać było już po stronie krytyków asymilacji. Najważniejszą część monografii stanowi rozdział trzeci, będący autorską próbą odczytania przedwojennej prozy Rudnickiego z perspektywy badań nad męskością. Badacz, w oparciu o najnowsze metodologie z zakresu men's, gender oraz queer studies, a także uwzględniając konteksty społeczne i kulturowe, podejmuje się próby wskazania tekstualnej wieloseksualności podmiotu Rudnickiego. Specyfika utworów pisarza, z których niemal całkowicie wykluczone zostały kobiety, przez długie lata nie została dostrzeżona, a przez to należycie opisana. Co więcej, męskość w tekstach Rudnickiego okazuje się często wyjątkowo niemęska, zniewieściała, a także homoseksualna. Monografia ta staje się więc próbą odczytania, mówiąc za Germanem Ritzem, „tajnych znaków” obecnych w międzywojennej twórczości pisarza, które pozwalają odczytać ją jako także homoseksualną, a tym samym dopisać Rudnickiego do grona pisarzy takich jak Jarosław Iwaszkiewicz czy Witold Gombrowicz.

W ciągu ostatnich dwóch wieków obserwujemy co najmniej kilka fal masowych wyjazdów rosyjskich Żydów z Rosji. Pierwsza fala przypada na przełom XIX i XX stulecia, druga miała miejsce po rewolucji 1917 roku, kiedy żydowska elita intelektualna uciekała przed pogromami i rządami bolszewików i trzecia w latach 1971–1986. Po 1990 roku masowo z Rosji wyjeżdżało pokolenie „szestidiesiatników”, głównie intelektualistów i ludzi kultury. Powody były różne: pragnienie lepszego życia, chęć ocalenia dziedzictwa narodowego, poszukiwanie wolności i demokracji, ucieczka przed cenzurą i antysemickimi prześladowaniami, wreszcie „powrót do korzeni”. Ważny wpływ na kształt ośrodków emigracyjnych miało przywiązanie do tradycji, kultury i języka kraju pochodzenia, czyli Rosji, a także tempo procesów aklimatyzacyjnych oraz chęć czy potrzeba asymilacji. Na emigracji, nawet jeśli w przypadku przedstawicieli rosyjskiej alii w Izraelu jest to powrót do domu, zawsze zachodzi proces (re)konstruowania własnej tożsamości. Los człowieka-obywatela, mającego dwie ojczyzny, to nieustające rozterki, poczucie istnienia na rozdrożu, typowa dla losu każdego emigranta bifurkacja. Twórczość dla wielu literatów stała się formą terapii chroniącej przed utratą tożsamości.

Rosyjskojęzyczne życie literackie w Izraelu i w innych ośrodkach na świecie, którego twórcami są literaci żydowskiego pochodzenia, biorąc pod uwagę zarówno liczebność jego przedstawicieli, jak i wartość interpretacyjną pisanych przez nich tekstów, stanowi istotną część kultury rosyjskiej. Wiedza naukowa w tym zakresie niestety jest niepełna i nieusystematyzowana, brakuje zwartych opracowań, opisujących rozmiary i złożoność zjawiska. Niniejsza publikacja ma ambicje zapoczątkować szczegółowe badania.

NAGRODA KLIO 2019

KSIĄŻKA Z MAPĄ

Agnieszka Witkowska-Krych napisała książkę ważną, poświęconą codziennemu życiu dzieci Domu Sierot Janusza Korczaka w ostatnich latach jego funkcjonowania. Autorce udało się dotrzeć do wielu świadectw, dokumentów i wzmianek prasowych, które opisują walkę Korczaka, Stefanii Wilczyńskiej oraz reszty personelu o przetrwanie w możliwie ludzkich warunkach, z zachowaniem zasad pochodzących z dawnego regulaminu, wypracowanego jeszcze w macierzystej siedzibie przy ul. Krochmalnej 92. A walka ta sprowadzała się do najprostszej rzeczy, czyli zapewnienia dzieciom minimalnych chociażby warunków do życia, ale również do uchronienia ich przed straszliwym strachem przed śmiercią. Stąd ucieczka Korczaka w marzenia, stąd przedstawienie teatralne „Poczty”, wystawione na kilka dni przed wyprowadzeniem dzieci na Umschlagplatz w sierpniu 1942 r. Ten opis przejścia przez getto jest chyba najbardziej wstrząsającym fragmentem książki. Dla mnie osobiście dodatkowo przejmującą rzeczą było to, że wielu świadków oraz bohaterów tego przemarszu znałem osobiście. Dzięki Autorce mogłem Im towarzyszyć do ostatniej chwili.

Jarosław Abramow-Newerly

Agnieszka Witkowska-Krych – z wykształcenia kulturoznawczyni, hebraistka i socjolożka, z zamiłowania badaczka życia i działalności Janusza Korczaka, przez ostatnie lata związana z Korczakianum (pracownią naukową Muzeum Warszawy), obecnie doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Autorka tekstów naukowych i popularnonaukowych dotyczących historii i kultury Żydów.

Seria JERZY GIEDROYC I… to wspólne przedsięwzięcie Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacje mają udostępniać i przybliżać historię oraz dorobek Instytutu Literackiego w Paryżu. Proponujemy Czytelnikom indywidualne i zbiorowe monografie naukowe; naukowe edycje archiwaliów i korespondencji z zasobów Archiwum Instytutu Literackiego oraz problemowe antologie tekstów z „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”. A także reedycje wybranych książek opublikowanych w ramach Biblioteki „Kultury”.

***

Reedycja tomu zawierającego szkice Romana Zimanda wydane w wyborze i z przedmową Doroty Siwickiej nakładem Instytutu Literackiego w Paryżu w 1992 roku. Czytelnik znajdzie tu autobiograficzny zapis prywatnej historii myślenia Zimanda i zarazem dokument do dziejów kształtowania się świadomości inteligencji polskiej w PRL, intelektualnego formowania się antytotalitarnej opozycji. W posłowiu Jan Olaszek przedstawia zarys historii współpracy Zimanda z Instytutem Literackim w Paryżu, okoliczności powstania tego zbioru, a także naświetla problem stosunku Zimanda do jego komunistycznej przeszłości.

*

Nie sposób biografii intelektualisty powojennego półwiecza wepchnąć do słoika z jedną etykietą (co w odniesieniu do Zimanda nie jest rzadką praktyką, ale tu uniknięto klasyfikowania z użyciem terminów „rewizjonista”, „wściekły” czy „pryszczaty”). Oryginalność losów polskich intelektualistów, ich specyfika polegająca na przeżyciu kilku ostrych ideologicznych zakrętów, jest przedmiotem refleksji socjologicznej. Roman Zimand może być przedstawiany jako egzemplifikacja tego fenomenu, a autor posłowia potrafił to pokazać. Wznowienie książki też pełni taką funkcję.

dr hab. Magdalena Mikołajczyk, UWr

Tom szkiców Romana Zimanda należy do jednego z najciekawszych nurtów polskiej humanistyki, w której naukowym metodom badawczym towarzyszy precyzyjna argumentacja, dbałość o logikę przekazu i uroda języka. Autor posłowia zasadnie wskazuje na wyjątkowe miejsce Zimanda pośród publicystów ruchu opozycyjnego w PRL w latach 70. i 80. XX wieku. Podkreśla jego postawę krytyczną wobec własnego środowiska, nonkonformistyczną także wobec ruchu, którego cele podzielał.

dr hab. Jan Skórzyński, prof. CC

[...] Sprawa Dreyfusa [...] to historia niezłomności człowieka w obliczu osobistej tragedii, opowieść o jego godności i wytrwałej obronie własnej w klimacie zmasowanych oszczerstw i kłamstw. Ale sprawa Dreyfusa to znacznie więcej. Zapowiadała ona bo-wiem wiele znaczących wydarzeń i zjawisk XX wieku: rozdział Kościoła od państwa, wagę uniwersalnych praw człowieka, rozwój silnej i niezależnej prasy, ale także narastanie antysemityzmu, którego kulminacją były ustawy antyżydowskie reżimu Vichy i, de facto, jego współudział w Zagładzie. I choć afera Dreyfusa rozgrywała się na przełomie wieków we Francji, to jej historia jest ponadczasowa i globalna. A pytania, jakie stawia, nie przestają do nas przemawiać.
Od autorki
Dreyfus był francuskim nacjonalistą, czym nie różnił się od innych oficerów sztabu generalnego. Jednak – zdaniem historyka Francji Marka Sobolewskiego – „był Żydem, a w sztabie, zwłaszcza w kontrwywiadzie, siedzieli oficerowie reakcyjni wychowani w szkołach zakonnych, gwałtowni antysemici”. Ta koalicja korpusu oficerskiego z duchowieństwem tworzyła potężny obóz polityczny. [...] O tym wszystkim opowiada książka Jolanty Kurskiej. Reakcje prawicy nacjonalistycznej i dużej części opinii klerykalnej autorka pokazuje w sposób sugestywny i ciekawy, bowiem poznajemy niektóre aspekty historii Francji od podszewki. Każdy naród ma zapewne takie skrywane obszary, które przypominają otwartą ranę. W Polsce swoistym odpowiednikiem sprawy Dreyfusa była sprawa zabójstwa pierwszego prezydenta II RP Gabriela Narutowicza. Jego wrogowie sięgali po ten sam repertuar argumentów, co wrogowie Dreyfusa.
Adam Michnik
Jolanta Kurska to doktor nauk społecznych w zakresie nauki o polityce, romanistka, absolwentka Sorbony, była prezeska Fundacji im. prof. Bronisława Geremka, autorka esejów i artykułów publikowanych we francuskich pismach naukowych, tłumaczka książek, autorka m.in książki „Rozmowy w Awinionie”, która ukazała się także we francuskiej wersji językowej.

Monografia jest opowieścią o Julianie Tuwimie (1894–1953), wybitnym poecie, twórcy znakomitych wierszy dziecięcych, Żydzie polskim – podzieloną na trzy zasadnicze odsłony zatytułowane: dziecięcość wyobraźni, żydowskość losu, obywatelskie (nie)posłuszeństwo. To próba nowego, innego niż dotychczas, czytania Tuwima i bardzo wyraźne odnowienie jego obecności w polskiej świadomości oraz wyobraźni zbiorowej. Nicią przewodnią książki pozostaje myślenie o poecie, bibliofilu, tłumaczu, miłośniku osobliwości, autorze tekstów kabaretowych – czyli (jak sam siebie nazywał) „słowowiercy” – jako o twórcy, który doświadczył tragicznego losu życiowego i z tym doświadczeniem egzystencji odważnie, poetycko się zmagał. Tytuł monografii dotyka także choroby Tuwima i jego śmierci, tematu pęknięcia w poezji i dramatycznego losu Żyda polskiego. Anakruzą uczyniono partię poświęconą szczególnej predylekcji autora Balu w Operze do postaci Chrystusa i do Fryderyka Chopina. Wśród kwestii naświetlonych na nowo, choć istniejących już w literaturze przedmiotu, trzeba wymienić: rewolucyjność w kontekście recepcji Rimbauda, re-lekturę poety jako piszącego dziecięco, fragmenty o miastach, próbę interpretacji manifestu My, Żydzi polscy. Pozycję wzbogacono o niepublikowane fragmenty rękopiśmiennych zapisków siostry poety, Ireny Tuwim – także poetki i uznanej tłumaczki – oraz inne, niewykorzystane w dotychczasowych ujęciach monograficznych, źródła.

Czworo bohaterów, dwa kontynenty, jedna księga.

Dziewczyna o oczach jak rtęć zawróci Maxowi w głowie tak mocno, że nie będzie potrafił wyobrazić sobie życia bez niej. Dla Seliny, młodej konserwatorki książek, Max stanie się nieustającym zaskoczeniem i powodem do przekraczania własnych ograniczeń. Jednak gdy nie zdoła wypowiedzieć, być może najważniejszych w swym życiu, słów, wszystko się skończy.

Kim okaże się tajemniczy David, który wkracza w jej życie na dublińskiej wystawie starodruków? Wyjątkowo wyrafinowanym złodziejem? Eleganckim oszustem cierpiącym na narkolepsję? Ekscentrycznym bibliofilem, który wciąż zaskakuje niezwykłymi talentami? Trzy zadania, które wykona dla niego Selina, będą zarazem sprawdzeniem jej umiejętności, dyskrecji i niezwykłą przygodą. Jako zapłaty zażąda prawdy o nim. Prawdy trudnej do zaakceptowania.

Zmysłowa, bogata, intrygująca powieść wprowadza w świat dzieł sztuki – tych wykonanych ręką ludzką i tych naturalnych, chociaż ginących. Bohaterowie nieustannie borykają się z przeszłością – świata i własną. Jedne wspomnienia chcą ocalić, inne wymazać.

Karmin to również opowieść o tym, jak często nie dostrzegamy w porę lub odkładamy na później szanse, słowa i czyny. A przede wszystkim miłość.

Jest coś w powieści Meyer, co nie pozwala się od niej oderwać. Może to kosmopolityzm, wielojęzykowość? Z jednej strony bohaterowie przemierzają świat i wszędzie czują się u siebie, z drugiej są mocno związani z ojczyznami. Są dla nich ostoją bądź przekleństwem. Uwiązani w nie-swojej pamięci próbują na nowo wynaleźć narodowość.

Z drugiej strony powieść ta wydaje się być archaiczna: intryga opleciona jest przecież wokół książki. I to rozumianej nie jako przedmiot, ozdoba czy umilacz czasu, ale jak sens życia. Kontynuacja tego, co zdarzyło się wiele lat temu. Dotykanie książki, ratowanie jej to czynności niemal erotyczne. Artefakty związane z historią poligrafii są na równi ważne w Karminie, co wątek miłości głównych bohaterów. Tu każda postać jest ważna, bo pojawia się po coś.

Historia opowiedziana przez Agnieszkę Meyer to jak uwspółcześnione Imię róży, gdzie trucizną stają się relacje między ludźmi.

Sylwia Chutnik

Publikacja jest pierwszą na polskim rynku pozycją w całości poświęconą filmom austriacko-żydowskiej reżyserki Ruth Beckermann. Jej dzieła zostały opisane w odniesieniu do tradycji artystów nazywanych Nestbeschmutzerami. Książka pokazuje, jak dokumentalna twórczość stała się dla Beckermann formą poszukiwania własnej tożsamości jako Żydówki wychowanej i mieszkającej w powojennej Austrii. Czytelnik ma również okazję zapoznać się z kontekstem kulturowym, historycznym oraz politycznym, który ukształtował jej postawę. Analizy filmów, wzbogacone o odwołania do teorii z zakresu culture studies i memory studies, pozwalają pokazać, jak Austrię oraz jej mieszkańców postrzega Beckermann – artystka, która – podobnie jak skandalista Thomas Bernhard czy noblistka Elfriede Jelinek – „kala własne gniazdo”, ale jednocześnie nieustannie szuka w nim miejsca dla siebie.